TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[THANH BINH]

Trump có thể làm tổng thống đến năm 2037 nhờ lỗ hổng trong Hiến pháp Nick Allen Lúc này là buổi trưa tại Washington vào thứ Bảy, ngày 20 tháng 1 năm 2029. Ngày nhậm chức của tân tổng thống Mỹ. Một người đàn ông có râu bước tới trước Điện Capitol Hoa Kỳ và giơ tay phải lên, đặt tay trái lên quyển Kinh thánh. “Tôi, James David Vance, long trọng tuyên thệ...” Vài phút sau, với nụ cười hiểu biết, tân Tổng thống Hoa Kỳ tuyên bố: “Tôi từ chức”. Người bạn đồng hành tranh cử của Vance ôm chặt ông. Đám đông hàng trăm nghìn người tại National Mall bùng nổ trong tiếng reo hò “Trump, Trump, Trump” và “Bốn năm nữa”. Donald Trump đã trở thành Tổng thống lần thứ ba. Nghe có vẻ như một thuyết âm mưu, hoặc một chuyến bay tưởng tượng của MAGA. Rốt cuộc, như mọi người có hiểu biết thoáng qua về Hiến pháp đều biết, Tu chính án thứ 22 giới hạn tổng thống chỉ được giữ chức tổng thống trong hai nhiệm kỳ. Nhưng liệu một chuyện mà Trump vẫn ở lại tòa Bạch Ốc sau thời điểm đó có thực sự xảy ra không? Câu trả lời đáng ngạc nhiên từ các chuyên viên là - có. Trên thực tế, con đường để Trump phục vụ nhiệm kỳ thứ ba - và có thể là nhiệm kỳ thứ tư cho đến tháng 1 năm 2037 khi ông 90 tuổi - không chỉ khả thi mà còn đơn giản, nhờ vào một lỗ hổng rõ ràng trong tu chính án. Ý tưởng khai thác lỗ hổng này đã nhen nhóm từ lâu trong giới học thuật, đằng sau hậu trường tại Quốc hội và tòa Bạch Ốc, và gần đây là trong số những người ủng hộ nhiệt thành nhất của Trump. Việc thực hiện nó sẽ không đòi hỏi một đội quân luật sư phải làm những trò nhào lộn pháp lý bí ẩn với Hiến pháp. Thay vào đó, hành động này chỉ xoay quanh việc diễn giải một chữ - “bầu cử” - trong Tu chính án thứ 22, và lòng trung thành của một người đàn ông - Vance. Nó cũng đòi hỏi Trump phải có đủ sự ủng hộ của dân chúng để giành chiến thắng trong nhiệm kỳ thứ ba tại thùng phiếu bầu cử. Tu chính án thứ 22 Bản văn của Tu chính án thứ 22 đầy đủ nêu như sau: “Không ai được bầu vào chức vụ Tổng thống quá hai lần và không ai đã giữ chức vụ Tổng thống hoặc đã phục vụ với tư cách là Tổng thống trong hơn hai năm của nhiệm kỳ mà người khác đã được bầu làm Tổng thống được bầu vào chức vụ Tổng thống quá một lần.” Tu chính án đã được phê chuẩn vào năm 1951 và là phản ứng trực tiếp đối với việc Franklin Delano Roosevelt đã được bầu bốn lần - vào lần thứ ba và thứ tư trong thời chiến. Ông là tổng thống duy nhất làm như vậy kể từ khi công ước chỉ có hai nhiệm kỳ được thiết lập bởi George Washington. Kẽ hở Kẽ hở trong Tu chính án thứ 22 được nêu trong bài báo của Minnesota Law Review năm 1999 do Giáo sư Bruce Peabody đồng sáng tác và có tựa đề “The Twice and Future President”. Bài báo nêu rõ Tu chính án này đã phải chịu “sự hiểu lầm lan rộng” như thế nào và kết luận rằng ý tưởng bất kỳ tổng thống nào được bầu hai lần đều “bị cấm theo hiến pháp” không được phục vụ lại là “hoàn toàn không đúng”. Theo bài báo: “Chúng tôi cho rằng Tu chính án thứ Hai mươi hai chỉ cấm tái đắc cử một Tổng thống đã được bầu hai lần.” Hàng chữ chính trong Tu chính án là - “Không ai được bầu vào chức vụ Tổng thống quá hai lần...” Người ta cho rằng điều đó có nghĩa là một tổng thống được bầu hai lần sẽ không bị cấm tái nhậm chức sau này do một tổng thống khác từ chức hoặc qua đời. Do đó, Trump có thể tranh cử Phó Tổng thống, với Vance là một nhân vật danh nghĩa được công nhận công khai đứng đầu danh sách. Sau khi tuyên thệ nhậm chức, Vance có thể từ chức, cho phép Phó Tổng thống của mình - Trump - bước vào chức vụ. Thủ tục tương tự có thể được sử dụng trong nhiều cuộc bầu cử. Để giành được nhiệm kỳ thứ tư, Trump chỉ cần từ chức tổng thống trước cuộc bầu cử năm 2032 và trở thành ứng cử viên phó tổng thống danh nghĩa, có thể là Vance hoặc người khác. Tối cao Pháp viện Những người phản đối có thể phản đối hành động như vậy tại tòa án, lập luận rằng nó vi phạm Tu chính án thứ 22. Nhưng Giáo sư Peabody nói với DailyMail.com rằng sẽ “khá khó” để Tối cao Pháp viện hủy bỏ. Điều đó đặc biệt đúng khi xét đến thành phần bảo thủ của tòa án hiện tại và khuynh hướng thiên về cách giải thích theo văn bản của Hiến pháp. Bất kỳ quyết định nào cũng có thể dựa trên định nghĩa của chữ “bầu cử” hơn là ý định của những người soạn thảo Tu chính án thứ 22. Ngoài ra, nếu kế hoạch không phải là bí mật mà thay vào đó được tiết lộ công khai cho cử tri trước cuộc bỏ phiếu, sẽ rất khó để lập luận rằng đó không phải là nền dân chủ trong hành động. Nếu mọi người biết họ đang bỏ phiếu cho điều gì - “Bầu cho Vance, giành cho Trump” - thì những người phản đối sẽ khó có thể tranh luận trước tòa rằng tinh thần - chứ chưa nói đến chữ viết - của Hiến pháp đang bị phá vỡ. “Tôi nghĩ đó là một trong những điều đơn giản đến ngạc nhiên”, Giáo sư Peabody nói. “Những gì có vẻ điên rồ cách đây vài thập niên giờ đây có vẻ quá hợp lý”. Thật vậy, Trump sẽ không phải là tổng thống đầu tiên xem xét ý tưởng này. Các vị tổng thống khác đã xem Tu chính án thứ 22 như thế nào Tờ báo Minnesota đã phác họa cách mà nhiều tổng thống đã nhận thức được tiềm năng phục vụ nhiệm kỳ thứ ba theo cách này. Ngay sau khi Tu chính án thứ 22 được phê chuẩn, Tổng thống Eisenhower cho biết điều đó có vẻ “không hoàn toàn sáng suốt”, báo cáo lưu ý. Eisenhower cho biết cử tri “nên có thể chọn bất kỳ ai mà họ muốn làm Tổng thống, bất kể người đó đã phục vụ bao nhiêu nhiệm kỳ”. Ông thậm chí còn nêu ý định tranh cử Phó Tổng thống vào năm 1960, và sau đó tự mình tái đắc cử lần thứ ba. “Điều duy nhất tôi biết về chức tổng thống vào lần tới là: Tôi không thể ra tranh cử”, ông nói. “Nhưng có người đã nêu câu hỏi rằng nếu tôi được mời, liệu tôi có thể tranh cử Phó Tổng thống theo hiến pháp không”. Sau đó, ông cho biết Bộ Tư pháp đã xem xét vấn đề này và kết luận rằng “hoàn toàn hợp pháp khi tôi làm như vậy”. Nhưng thực tế là ông đã không làm như vậy. Tổng thống Truman than thở rằng Tu chính án thứ 22 đã biến mọi tổng thống nhiệm kỳ thứ hai thành “vịt què”. Sau đó, Tổng thống Reagan gọi Tu chính án này là “vô lý” và cho rằng nó “can thiệp vào quyền dân chủ của người dân” khi được lựa chọn bất kỳ ai họ muốn. Tờ báo Minnesota lưu ý rằng ngôn ngữ cuối cùng của Tu chính án thứ 22 đã được phê chuẩn khác với các bản trước đó, vốn đóng lại cơ hội có nhiệm kỳ thứ ba trong bất kỳ trường hợp nào. Trong công thức ban đầu, có nêu rõ rằng bất kỳ ai là tổng thống “trong 365 ngày dương lịch trở lên trong mỗi hai nhiệm kỳ sẽ không đủ điều kiện để giữ chức Tổng thống hoặc làm Tổng thống trong bất kỳ phần nào của nhiệm kỳ khác”. Có lẽ điều đó đã được làm loãng đi - mặc dù đây chỉ là suy đoán - để cho phép một tổng thống đã được bầu hai lần được triệu tập trở lại nhiệm kỳ trong thời chiến hoặc tình trạng khẩn cấp. Nhưng nó vẫn để ngỏ cơ hội cho Trump có nhiệm kỳ thứ ba. Tu chính án thứ mười hai Người ta cho rằng Tu chính án thứ 12 sẽ ngăn cản Trump trở thành Phó Tổng thống. Tu chính án này có một phần nói rằng: “Không một cá nhân nào không đủ điều kiện theo hiến pháp để giữ chức Tổng thống sẽ đủ điều kiện để giữ chức Phó Tổng thống Hoa Kỳ”. Tuy nhiên, Tu chính án thứ 12 đã được phê chuẩn vào năm 1804, gần 150 năm trước Tu chính án thứ 22. Tờ báo Minnesota lưu ý: “Vào thời điểm Tu chính án thứ 12 được viết ra, tất nhiên là không có Tu chính án thứ 22; do đó, Tu chính án thứ 12 ban đầu không thể có nghĩa là ngăn cản một người đã được bầu làm Tổng thống hai lần trở thành Phó Tổng thống”. Thay vào đó, tờ báo lập luận rằng việc Tu chính án thứ 12 đề cập đến “điều kiện đủ” có nghĩa là những gì đã có trong Hiến pháp vào thời điểm đó - rằng không ai có thể phục vụ nếu họ không phải là công dân sinh ra tự nhiên và ít nhất 35 tuổi. Phương pháp Putin-Medvedev Có một loại tiền lệ hiện đại cho việc Trump theo đuổi nhiệm kỳ thứ ba, đôi khi được gọi là phương pháp Putin-Medvedev. Năm 2008, Putin bị cấm theo hiến pháp không được tìm kiếm nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp làm tổng thống. Người cộng sự trung thành của ông là Dmitry Medvedev đã ứng cử và được bầu làm tổng thống, sau khi công khai cam kết bổ nhiệm Putin làm Thủ tướng của mình. Putin nắm quyền thông qua Medvedev, trong nhiệm kỳ đó, và sau đó lại ứng cử tổng thống vào năm 2012.