TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

“Ăn no 80%” có sai không? “Ăn no 80%” luôn được coi là nguyên tắc vàng của việc ăn uống lành mạnh, nhưng trong thập niên gần đây, quan điểm này đã gây tranh luận trong cộng đồng y tế. Đặc biệt đối với những người trên 50 tuổi, thói quen ăn uống có vẻ lành mạnh này thực chất có thể gây nguy cơ cho sức khỏe. Dữ liệu cho thấy trong thập niên gần đây, tỷ lệ mắc các bệnh mạn tính liên quan đến cách ăn uống ở những người trên 50 tuổi ngày càng tăng. Ví dụ, nhiều bệnh nhân bị tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn tiêu hóa,... khi đi khám bác sĩ đều cho biết họ đã kiên trì chỉ ăn 80% no trong thời gian dài nhưng bệnh vẫn tái phát hoặc thậm chí tình trạng bệnh còn nặng hơn. “Ăn vừa no 80%” có thực sự sai không? Các bác sĩ nhắc nhở rằng sau tuổi 50, bạn phải chú ý 5 điểm này khi ăn uống, nếu không có thể gây ra những tổn hại không thể phục hồi cho cơ thể. Những nguy hiểm tiềm ẩn khi chỉ ăn no 80% trong thời gian dài Ông Vương, 55 tuổi, là giám đốc điều hành của một công ty. Ông bận rộn với công việc vào các ngày trong tuần và luôn tuân theo nguyên tắc “ăn ít, ăn nhiều” về cách ăn uống. Ông kiểm soát chặt chẽ các bữa ăn của mình ở mức “80% no” hầu như mọi lúc. Trong quá trình khám sức khỏe, ông được phát giác mắc bệnh loét dạ dày và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Sau khi hỏi về thói quen ăn uống của ông, bác sĩ phát giác rằng mặc dù ông Vương không ăn quá nhiều, nhưng ông có cách ăn uống đơn điệu trong thời gian dài và lượng protein tiêu thụ vào không đủ, dẫn đến sức phục hồi niêm mạc dạ dày giảm sút. Gan của ông ấy bị rối loạn chuyển hóa do lượng năng lượng hấp thụ vào không đủ, mỡ dần tích tụ trong gan. Trường hợp này cho thấy “ăn no 80%” không phù hợp với tất cả mọi người, đặc biệt là những người trung niên và người già trên 50 tuổi. Bản chất khoa học của cách ăn uống quan trọng hơn nhiều so với việc chỉ “ăn ít”. Khi cơ thể bạn thay đổi sau tuổi 50, nhu cầu về cách ăn uống của bạn cũng thay đổi Khi chúng ta già đi, mức độ trao đổi vật chất của cơ thể chúng ta dần suy giảm và các tác dụng của cơ quan bắt đầu lão hóa. Những thay đổi này đặc biệt rõ ràng sau tuổi 50. Năng lực tiêu hóa của cơ thể suy yếu, quá trình mất xương và bắp thịt diễn ra nhanh hơn, sức miễn dịch giảm sút, tất cả đều đòi hỏi một cách ăn uống khoa học và chính xác hơn. Đông y cho rằng sau 50 tuổi, “khí tỳ vị” của cơ thể dần suy yếu, sức tiêu hóa và hấp thụ giảm; Tây y cho thấy sau 50 tuổi, tỷ lệ trao đổi vật chất căn bản giảm khoảng 2%-3% sau mỗi 10 năm. Nếu cách ăn uống không hợp lý, dễ dẫn đến suy dinh dưỡng và cũng có thể gây ra nhiều loại bệnh mạn tính. Điều đáng chú ý là việc “ăn no 80%” trong thời gian dài có thể dẫn đến những vấn đề sau: Lượng dinh dưỡng hấp thụ vào không đủ: Ăn đến khi no 80% thường có nghĩa là phải giảm tổng số lượng calories hấp thụ vào, nhưng đối với người trung niên và cao niên, việc quá kiểm soát lượng calories có thể dẫn đến lượng dinh dưỡng quan trọng như protein, vitamin D và calcium không đủ, đẩy nhanh quá trình loãng xương và mất bắp thịt. Rối loạn tác dụng tiêu hóa: Dạ dày ở trạng thái “không bão hòa” trong thời gian dài, tiết acid dạ dày giảm, dễ dẫn đến tổn thương hàng rào niêm mạc dạ dày, tăng nguy cơ viêm loét dạ dày. Mất cân bằng chuyển hóa: Lượng năng lượng hấp thụ vào không đủ có thể dẫn đến giảm chuyển hóa căn bản và rối loạn chuyển hóa chất béo, từ đó gây ra các vấn đề như gan nhiễm mỡ và hội chứng chuyển hóa. Hãy chú ý 5 điểm này khi ăn uống Bác sĩ nhắc nhở: Sau 50 tuổi, hãy chú ý 5 điểm này khi ăn uống: 1. Ăn uống điều độ khác nhau tùy từng người Đông y nhấn mạnh rằng “tỳ vị là nền tảng của thể chất” và cách ăn uống nên dựa trên nguyên tắc “vừa đủ no” thay vì theo đuổi “no 80%” một cách mù quáng. Tây y cũng cho thấy cách ăn uống của những người trên 50 tuổi nên tính toán nhu cầu calories dựa trên cân nặng cá nhân, mức độ hoạt động và tỷ lệ trao đổi vật chất căn bản. Với những người thiếu cân hoặc lao động chân tay trong thời gian dài, việc tăng lượng thức ăn hấp thụ vào cơ thể một cách hợp lý có thể giúp duy trì khối lượng bắp thịt và tác dụng miễn dịch; trong khi những người thừa cân hoặc mắc các bệnh chuyển hóa cần kiểm soát cách ăn uống hợp lý theo lời khuyên của bác sĩ. 2. Tăng lượng protein phẩm chất cao hấp thụ Protein là chất dinh dưỡng quan trọng giúp duy trì tác dụng bắp thịt và miễn dịch, nhưng các cuộc khảo sát cho thấy gần 30% số người trên 50 tuổi không hấp thụ đủ lượng protein. Đông y cho rằng “thận quản xương, sinh tủy”. Lượng protein hấp thụ vào không đủ sẽ làm tăng nhanh tình trạng thận hư, biểu lộ bằng tình trạng đau lưng, đau đầu gối, sức đề kháng giảm. Tây y khuyến cáo lượng protein hấp thụ vào cơ thể nên đạt 1,0-1,2 gam cho mỗi kg trọng lượng cơ thể. Các nguồn protein phẩm chất cao bao gồm cá, trứng, các sản phẩm từ đậu nành, v.v. 3. Kết hợp thức ăn thô và mịn để tránh cách ăn đơn điệu Nhiều người trung niên và người cao niên quá phụ thuộc vào ngũ cốc tinh chế trong cách ăn uống của mình và bỏ qua việc hấp thụ ngũ cốc thô. Đông y nhấn mạnh đến “hạt thực phẩm để nuôi dưỡng”. Hạt thô có thể cung cấp nhiều chất xơ hơn, giúp ngăn ngừa táo bón và ung thư ruột kết. Nghiên cứu Tây y cho thấy cách ăn giàu chất xơ có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường. Sau tuổi 50, bạn nên chú ý đến sự kết hợp giữa thực phẩm thô và mịn trong cách ăn uống, chẳng hạn như thêm kiều mạch, gạo lứt hoặc hạt diêm mạch vào gạo trắng. 4. Chú ý “buổi sáng ăn no, buổi tối ăn nhẹ”, giảm cách ăn nhiều chất béo vào bữa tối Đông y cho rằng “dạ dày không hòa hợp thì ngủ không ngon”. Ăn quá nhiều vào bữa tối hoặc tiêu thụ quá nhiều thức ăn nhiều dầu mỡ sẽ làm tăng gánh nặng cho đường tiêu hóa và ảnh hưởng đến phẩm chất giấc ngủ. Tây y cho thấy, sau 8 giờ tối, tỷ lệ trao đổi vật chất của cơ thể con người sẽ giảm đáng kể, lượng calories hấp thụ vào cơ thể quá mức sẽ dễ chuyển hóa thành mỡ dự trữ, làm tăng nguy cơ béo phì và gan nhiễm mỡ. Bữa tối nên ăn nhẹ và tránh các thực phẩm nhiều chất béo và nhiều đường. 5. Tập thể dục vừa phải sau bữa ăn và tránh ngồi lâu Đông y chủ trương “đi bộ một trăm bước sau bữa ăn, sống đến chín mươi chín tuổi”. Vận động hợp lý sau bữa ăn có thể thúc đẩy hoạt động của tỳ và dạ dày, tránh tích tụ thức ăn. Tây y khuyến cáo rằng 15-20 phút hoạt động nhẹ (như đi bộ) 30 phút sau bữa ăn có thể làm giảm hiệu quả lượng đường trong máu sau khi ăn và giảm nguy cơ béo phì và tiểu đường. Kết hợp Đông y và Tây y để xem xét cách ăn uống và sức khỏe Quan điểm của Đông y: Y học cổ truyền nhấn mạnh vào “sự thống nhất giữa con người và thiên nhiên” và cách ăn uống nên được điều chỉnh theo thể chất của từng người và sự thay đổi theo mùa. Người tỳ vị hư nên tăng cường ăn các thức ăn ấm dễ tiêu, người dương hư nên tránh các thức ăn quá lạnh. Quan điểm Tây y: Tây y sử dụng các phương pháp khoa học và định lượng để xây dựng cách ăn uống chính xác cho nhiều bệnh khác nhau (như tiểu đường, tăng lipid máu, v.v.), chẳng hạn như cách ăn GI thấp, cách ăn Địa Trung Hải, v.v. Kết hợp ưu điểm: Đông y có tác dụng điều hòa cân bằng âm dương của cơ thể con người theo góc nhìn toàn diện, tập trung vào tính chất dược liệu và sự kết hợp của các thành phần thực phẩm; Tây y giúp xây dựng nhu cầu calories và dinh dưỡng điển hình thông qua phân tích dinh dưỡng hiện đại. Sự kết hợp của cả hai có thể cung cấp hướng dẫn cách ăn uống toàn diện hơn cho người trung niên và người cao niên. Nhược điểm: Đông y nhấn mạnh vào tính cá nhân hóa, nhưng thiếu hướng dẫn chuẩn hóa thống nhất; mặc dù Tây y chính xác nhưng lại bỏ qua những khác biệt về văn hóa và cá nhân trong cách ăn uống. Các bác sĩ khuyên những người trên 50 tuổi nên xây dựng cách ăn uống phù hợp với mình dưới sự hướng dẫn của các chuyên viên, kết hợp thế mạnh của Đông y và Tây y. Phần kết luận Quan niệm “ăn cho đến khi no 80%” không hoàn toàn sai, nhưng đối với những người trên 50 tuổi, thói quen ăn uống phải phù hợp với từng cá nhân và điều chỉnh một cách khoa học. Các bác sĩ nhắc nhở rằng sau tuổi 50, cách ăn uống không chỉ là việc bổ sung dinh dưỡng mà còn là biện pháp quan trọng để làm chậm quá trình lão hóa và phòng ngừa bệnh tật. Từ “ăn vừa phải” đến “protein phẩm chất cao”, từ “kết hợp thực phẩm thô và mịn” đến “ăn no vào buổi sáng và ăn nhẹ vào buổi tối”, mọi chi tiết đều có thể trở thành chìa khóa ảnh hưởng đến sức khỏe và tuổi thọ. Song Yun