Giấc ngủ phẩm chất vô cùng quan trọng đối với sức khỏe tim mạch, não bộ và sức khỏe toàn thể, cả thể chất lẫn tinh thần.
Nhưng các chuyên viên cho biết tư thế ngủ cũng thực sự quan trọng, ít nhất là trong một số trường hợp. Nằm ngửa, nằm nghiêng, nằm sấp, tư thế nào là tốt nhất nói chung, và cho riêng mỗi cá nhân là những câu hỏi đáng để đặt ra.
Nhìn chung, tư thế ngủ là vấn đề sở thích cá nhân, theo Tiến Sĩ Rachel Salas, bác sĩ thần kinh chuyên khoa giấc ngủ tại Trung Tâm Giấc Ngủ Và Sức Khỏe Johns Hopkins ở Baltimore. Phòng ngủ, nệm, vị trí cửa sổ ánh sáng và cả người bạn ngủ cùng đều có thể ảnh hưởng đến lựa chọn của bạn, nhưng chưa có nhiều nghiên cứu được thực hiện về tác động của lựa chọn đó.
Các nhà nghiên cứu đã xem xét tư thế ngủ của những người bị suy tim, một tình trạng mà tim không bơm máu hiệu quả. Salas cho biết những người suy tim thường bị khó thở, tình trạng này trở nên tồi tệ hơn khi họ ngủ nghiêng về bên trái, khiến nhiều người thích nằm nghiêng bên phải hơn. Nhưng bà cho biết ngủ nghiêng về bên trái lại tốt hơn cho những người mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản, hay GERD, vì các triệu chứng của bệnh này đôi khi có thể bị lầm lẫn với các vấn đề về tim. Ngủ nghiêng về bên trái cũng được biết là có thể giúp máu lưu thông ở phụ nữ mang thai.
Một trong những mối liên hệ dễ hiểu nhất giữa tư thế ngủ và sức khỏe tim mạch và não bộ liên quan đến chứng ngưng thở khi ngủ, khi hơi thở ngừng lại và khởi động lại trong khi ngủ. Hầu hết những người bị ngưng thở khi ngủ sẽ bị ngưng thở khi ngủ nặng hơn nhiều khi họ nằm ngửa so với nằm nghiêng.
Chứng ngưng thở khi ngủ ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch theo nhiều cách. Khi cơ thể phải làm việc nhiều hơn để hít không khí, nó sẽ khởi động phản ứng căng thẳng. Ngưng thở cũng có thể làm tăng nồng độ carbon dioxide trong máu và ảnh hưởng đến giấc ngủ sâu. Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, một loại bệnh bắt nguồn từ các vấn đề về giải phẫu, có liên quan đến nhịp tim không đều, huyết áp cao và các vấn đề khác.
Tuyên bố khoa học năm 2024 của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ về vai trò của giấc ngủ tối ưu đối với sức khỏe não bộ, cho biết đây cũng là một yếu tố nguy cơ gây đột quỵ.
Một thí nghiệm lâm sàng năm 2011 được công bố trên tạp chí Sleep Medicine phát giác ra rằng việc tránh tư thế nằm ngửa có thể làm giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của chứng ngưng thở ở những người đã từng bị đột quỵ. Chứng ngưng thở khi ngủ ảnh hưởng đến khoảng 34% nam giới trung niên và 17% phụ nữ trung niên, và nhiều trường hợp không được chẩn đoán.
Điều đáng chú ý là có những người mắc chứng mà y học gọi là ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn tư thế, nghĩa là họ chỉ bị ngưng thở ở một tư thế nhất định. Hầu hết thời gian đó là khi họ ngủ ngửa.
Để giải quyết vấn đề đó, đã có sẵn các thiết bị điện tử đánh thức có thể giúp người ngủ chuyển sang tư thế khác nếu họ lăn qua tư thế nằm ngửa. Các bác sĩ cho biết đối với hầu hết mọi người, nếu họ bị ngưng thở khi ngủ, hay ngáy ngủ, ngủ nghiêng trong hầu hết các trường hợp có thể rất hữu ích.