TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[THANH BINH]

Fluoride và sức khỏe Trần Lý Lê Fluoride, một khoáng chất, hiện diện trong đất đai, nước, cây cỏ và nhiều loại thực phẩm thiên nhiên. Muối fluoride là loại fluoride con người sử dụng như một chất bổ sung qua thức ăn, nước uống và các sản phẩm như kem đánh răng, nước súc miệng để bảo trì răng, giảm ‘sâu’ răng (cavity) và giúp giữ men răng. Fluoride (/ˈflʊəraɪd, ˈflɔːr-/)[3] là chất vô cơ (inorganic), công thức hóa học là FLUORIDE-(hay [F-), muối fluoride màu trắng hoặc không màu, không mùi nhưng có vị đắng. Hóa chất này được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành kỹ nghệ. Khoảng 80% lượng fluoride vào cơ thể được hấp thụ qua bộ phận tiêu hóa, phần còn lại bị đào thải qua nước tiểu và phân. Với người lớn, khoảng 50% fluoride hấp thụ được giữ lại trong cơ thể trong khi cỡ 1% tích tụ trong xương và răng. Với trẻ em, cơ thể giữ được nhiều fluoride hơn, khoảng 80% và tích tụ trong xương, răng nhiều hơn. Dù có thể đo lường mức fluoride trong huyết tương (plasma), nước miếng, nước tiểu, xương, móng tay, tóc và răng, ta không sử dụng các con số ấy; hàm độ fluoride trong cơ thể chưa được phân tích và thẩm định để xác nhận mức cao thấp hoặc ‘vừa đủ’. Hiện nay, những thành phần dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể con người được phân tích, đo lường và thẩm định hàm lượng qua các trung tâm nghiên cứu như Food and Nutrition Board (FNB) tại National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. Từ đó, ta có các con số căn bản Dietary Reference Intakes (hay DRIs) để thẩm định lượng dưỡng chất cần thiết. Các con số này thay đổi theo tuổi tác và phái tính, mỗi ngày cơ thể cần dưỡng chất nào và bao nhiêu thì đủ, Recommended Dietary Allowance (RDA) như sau: Ăn uống đầy đủ (Adequate Intake, AI): tạm cho là đầy đủ để nuôi dưỡng cơ thể khi ta chưa có nhiều dữ kiện để xác quyết và đặt tiêu chuẩn cho mức RDA Ước lượng mức cần thiết [trung bình] (Estimated Average Requirement hay EAR): Mỗi ngày ta nên dùng bao nhiêu để có đủ chất dinh dưỡng, như 50% những người khỏe mạnh. Các con số này có thể dùng để ước tính mức dinh dưỡng cần thiết của từng cá nhân. Dùng tối đa là bao nhiêu (Tolerable Upper Intake Level hay UL) mà không bị phản ứng phụ. Nghĩa là ta chỉ nên dùng vừa đủ chất dinh dưỡng để nuôi cơ thể mạnh khỏe, đừng quá tay và không nên nghĩ rằng thuốc bổ càng uống càng bổ. Food and Nutrition Board chưa có đủ dữ kiện để xác định mức fluoride cần thiết nên áp dụng một tầm khoảng [mức AI] fluoride cho mọi lứa tuổi, dùng bao nhiêu fluoride thì [tạm] đủ để bảo vệ răng và không chịu phản ứng phụ như chứng “dental fluorosis”, răng bị nhuốm quá nhiều fluoride. Đây là một chứng mạn tính do dùng quá nhiều fluoride khi răng đang phát triển. Water fluoridation by country Fluoride xuất phát từ nhiều nguồn gốc Thực phẩm chứa rất ít fluoride. Điển hình là nước trà cung cấp nhiều fluoride hơn các loại thực phẩm khác nhưng cũng chỉ khoảng 0.3 -6.5 mg/lít hay 0.07-1.5mg/tách nhờ cây trà thu nhận fluoride từ đất đai. Sữa mẹ chứa ít fluoride hơn nữa, không đáng kể, ngay cả khi người mẹ uống nước được pha thêm fluoride. Sữa nuôi trẻ em cũng chứa rất ít fluoride, dưới 0.2 mg/lít. Từ năm 1945, tại Hoa Kỳ, fluoride đã được pha thêm vào nguồn nước công cộng, tính đến nay, khoảng 75% số dân cư đang sử dụng nước pha thêm fluoride. Chính quyền địa phương kiểm soát nguồn nước nên có một số nơi như Portland, Oregon, và Tucson, Arizona, đã chấm dứt việc pha thêm fluoride vào nguồn nước. Bảng đề nghị cách dùng fluoride cho nhiều lứa tuổi Khi đã thêm fluoride vào nguồn nước [uống], ta có cần dùng thêm fluoride từ kem đánh răng không? Theo tài liệu mới đây từ Cochrane Collaboration, thêm fluoride vào nguồn nước ít hiệu quả trong việc phòng ngừa sâu răng; phần vì dân cư dùng nước đóng chai, dùng nước đã lọc bỏ khoáng chất từ đất đai. Do đó, kem đánh răng chứa fluoride là điều cần thiết. Ngược lại, CDC và Hiệp Hội Nha Khoa Hoa Kỳ (American Dental Association, ADA) vẫn ủng hộ việc thêm fluoride vào nguồn nước và công bố rằng fluoride trong nước uống giúp ngăn ngừa sâu răng trong trẻ em và người lớn và kem đánh răng chứa fluoride vẫn cần thiết. Chưa có cuộc nghiên cứu quy mô nào so sánh giữa những nhóm người dùng nước uống pha thêm fluoride và những người không dùng nguồn nước ấy sau 5-10 năm (như so sánh tỷ lệ sâu răng của người lớn / trẻ em sinh sống tại Portland, Oregon, và Tucson, Arizona với các địa phương khác). Với những tài liệu về fluoride xem ra trái ngược nhau, ta khó lòng khẳng định mức cần thiết của fluoride cho sức khỏe nên theo ý riêng, dùng kem đánh răng chứa fluoride là việc cần thiết để tránh sâu răng, nước uống chứa fluoride có thể không cần thiết cho lắm.