TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Những thú vui vô tận của các khu chợ Giáng sinh lâu đời ở Trung Âu Người hút hương truyền thống tại một khu chợ Giáng sinh ở Vienna, Áo, tháng 11 năm 2024. (Photo: Kevin Friesen) Không gì tuyệt vời hơn việc đắm mình trong sự lộng lẫy của thời trung cổ để nhắc nhở mọi người rằng mọi người đã làm những việc mang tính cách Giáng sinh từ rất lâu rồi. Tại Công trường Phố cổ Praha, điểm dừng chân đầu tiên của tôi để khám phá các khu chợ Giáng sinh ở Trung Âu, tôi được bao quanh bởi trụ sở thành phố, nơi diễn ra hai trường hợp nổi tiếng về việc ném các chính trị gia ra khỏi cửa sổ (năm 1419 và 1618) ; chiếc đồng hồ thiên văn tuyệt đẹp (được xây dựng vào năm 1410) ; Nhà thờ St. Nicholas theo tính cách baroque (năm 1704) ; và các ngọn tháp theo tính cách Gothic của Nhà thờ Đức Mẹ trước Týn (năm 1380). Một loạt các món ăn chocolate được trưng bày tại một khu chợ Giáng sinh ở Budapest, Hungary, tháng 11 năm 2024. (Photo: Kevin Friesen) Các nhà sử học tranh luận về ngày diễn ra phiên chợ Giáng sinh đầu tiên. Một số người cho rằng hội chợ tháng 12 của Vienna năm 1296 là sớm nhất, những người khác cho rằng đó là Bautzen, ở Saxony, vào năm 1384, trong khi những người khác lại chỉ ra Dresden vào năm 1434. Tuy nhiên, không còn nghi ngờ gì nữa, việc ở các địa điểm ngoài trời để mua thực phẩm theo mùa, đồ chơi và quà tặng đã diễn ra trong nhiều thế kỷ, lan rộng từ các vùng đất nói tiếng Đức đến phần còn lại của châu Âu và hiện nay là trên toàn thế giới. Dân chúng tại một khu chợ Giáng sinh ở Bratislava, Slovakia, tháng 11 năm 2024. (Photo: Kevin Friesen) Những khu chợ như vậy đạt đến đỉnh cao về mức độ phổ thông vào thế kỷ 19, nhưng bị ảnh hưởng bởi sự phát triển của các cửa hàng bách hóa có hàng hóa sản xuất hàng loạt rẻ hơn các mặt hàng thủ công và có vẻ như cung cấp một bối cảnh tiêu thụ thanh lịch hơn so với các gian hàng ngoài trời. Vào đầu thế kỷ 20, các chợ Giáng sinh được coi là luộm thuộm, ồn ào và thuộc tầng lớp thấp. Điều đáng kinh ngạc là, điều đã cứu chúng, ít nhất là ở Đức, chính là sự trỗi dậy của Adolf Hitler vào thập niên 1930 - Đức Quốc xã không thích các cửa hàng bách hóa, mà họ tin rằng do người Do Thái làm chủ, và khuyến khích người dân ủng hộ các thương gia địa phương. Họ đã hồi sinh và làm cho các chợ Giáng sinh Berlin và Nuremberg trở nên quyến rũ, biến chúng thành những địa điểm kinh nghiệm cho nỗi nhớ, cảm xúc cộng đồng và tình cảm thay vì chỉ là những cuộc trao đổi thương mại. Bánh mì dẹt tại một khu chợ Giáng sinh ở Bratislava, Slovakia, tháng 11 năm 2024. (Photo: Kevin Friesen) Sau Thế chiến II, sự thông dụng của các chợ Giáng sinh lan rộng, và ngày nay chúng trở thành những điểm thu hút khách du lịch chính, một số nằm trong bối cảnh ấn tượng như Rathausplatz của Vienna hoặc Cung điện Schönbrunn, với các gian hàng bán đồ ăn và đồ uống địa phương, đồ trang trí, quần áo, đồ chơi và đồ lưu niệm. Du khách cũng có thể xem các chương trình biểu diễn ánh sáng, nghe nhạc Giáng sinh, đi trượt băng, xem đèn cây thông Noel, xem các nghệ nhân làm việc tại các lò rèn hoặc khung cửi, và đi vòng đu quay. Lối vào chợ Giáng sinh ở Rathausplatz tại Vienna, Áo, tháng 11 năm 2024. (Photo: Kevin Friesen) Hầu hết các thành phố châu Âu có nhiều chợ, một số lớn và ấn tượng, một số nhỏ hơn dành cho người mua sắm địa phương. Đi du lịch, như tôi đã làm gần đây, từ các sản phẩm của một quốc gia này sang quốc gia khác là để thấy cả sự khác biệt của quốc gia và khu vực được trưng bày và sức hấp dẫn quốc tế của Giáng sinh. Mọi du khách đến chợ Giáng sinh đều sẽ bị tấn công bởi những làn sóng hương thơm tuyệt vời tỏa ra từ các thùng soup, xiên thịt heo và lò nướng đầy bánh gừng. Mọi ánh mắt sẽ bị thu hút bởi những chảo hạt dẻ, hàng dài chocolate, hàng đống bánh bao (ngọt và mặn) và hàng chồng bánh quy khổng lồ. Xúc xích tại một khu chợ Giáng sinh ở Bratislava, Slovakia, tháng 11 năm 2024. (Photo: Kevin Friesen) Ở Prague, bạn sẽ bị hấp dẫn bởi món trdelniki (có thể dịch là bánh phễu, bánh ống khói hoặc bánh nhổ), một loại bánh ngọt ngon tuyệt có thể được nhồi kem, Nutella, chocolate hoặc các loại hạt. Bạn cũng có thể nếm thử chúng ở Bratislava, Vienna và Budapest - và ở mọi nơi, bạn sẽ được bảo đảm rằng món ăn này được phát minh tại địa phương và được các nước láng giềng ghen tị bắt chước. Que khoai tây chiên tại một lễ Giáng sinh ở Prague, Czech, tháng 11 năm 2024. (Photo: Kevin Friesen) Ở khắp mọi nơi, bạn sẽ bị hấp dẫn bởi bánh mì dẹt và bánh khoai tây nhưng lớp phủ sẽ có sự thay đổi thú vị - hãy thử chúng với thịt heo xé, kem chua, các loại pho mát khác nhau hoặc thịt xông khói và hành tây. Trung Âu là thiên đường cho những người yêu thích xúc xích, và những người thích klobása nướng ở Czechia sẽ thấy zatocená pikantná klobása, xúc xích cay xoắn của Slovakia, Käsekreiner của Áo và gyulai hương vị ớt bột của Hungary đều hấp dẫn như nhau. Ở Prague, hãy thử món súp cá chép, ở Bratislava, hãy thử món ngỗng, ở Vienna, hãy thử món Christstollen, và ở Budapest, đừng bỏ lỡ món guly. Rượu vang nóng sẽ có hương vị khác biệt thú vị tùy theo từng chợ và thường được phục vụ trong những chiếc ly lưu niệm có thể giữ lại. (Tất cả các chợ này đều có cam kết về tính bền vững. Trọng tâm là nguồn thực phẩm và hàng hóa được bán tại địa phương, và sử dụng vật liệu tái chế để gói hoặc đựng đồ dùng.) Chương trình trình diễn ánh sáng tại Nhà thờ St. Stephen ở Budapest, Hungary, tháng 11 năm 2024. (Photo: Kevin Friesen) Nếu du khách muốn mang về nhà một món quà độc đáo nhưng không đắt tiền gợi nhớ đến chợ Giáng sinh Trung Âu, hãy tìm oplátky ở Prague (gọi là oblátky ở Bratislava). Đây là những chiếc bánh quế không men với nhiều hương vị ngọt ngào, được đóng dấu hình ảnh Chúa giáng sinh hoặc một số cảnh Giáng sinh khác. Theo truyền thống, trong bữa ăn đêm Giáng sinh, người cha trong gia đình sẽ bẻ miếng đầu tiên và sau đó chuyền nó quanh bàn trong khi cầu nguyện và bày tỏ những lời chúc tốt đẹp. Ánh đèn đầy màu sắc trên Nhà thờ St. Stephen ở Budapest, Hungary, tháng 11 năm 2024. (Photo: Kevin Friesen) Ở Budapest, đừng bỏ qua szaloncukor, những viên chocolate chứa thạch hoặc fondant được bọc trong giấy bạc màu sáng bóng và dùng để trang trí cây thông Noel. Những người sưu tầm quả cầu tuyết sẽ đánh giá cao thực tế là chúng được phát minh ở Vienna và có rất nhiều ở các chợ Giáng sinh tại thành phố đó. Những người có ngân sách lớn hơn có thể muốn mua những cảnh Chúa giáng sinh bằng gỗ thủ công của Czech, khăn trải bàn thêu dân tộc từ Slovakia, đồ trang trí bằng thủy tinh của Áo hoặc đồ gốm Hungary. Một màn trình diễn tại một khu chợ Giáng sinh ở Budapest, Hungary, tháng 11 năm 2024. (Photo: Kevin Friesen) Mặc dù có từ ngữ Christkindlmarket-Chợ Chúa Hài Đồng-nhưng đừng mong đợi sẽ bị choáng ngợp bởi bất kỳ tín ngưỡng Cơ đốc nào ở những nơi này. Sẽ có một bản sao bắt buộc có kích thước bằng người thật của cảnh máng cỏ Bethlehem ở đâu đó trong khuôn viên (và chợ lớn nhất ở Vienna có một số kiểu hiện đại của Chúa giáng sinh do các nghệ sĩ người Áo thực hiện) nhưng đây chủ yếu là những địa điểm thế tục. Du khách có nhiều khả năng nghe Eartha Kitt hát “Santa Baby” qua loa hơn là “Silent Night”. Dân chúng đi dạo quanh chợ Giáng sinh ở Rathausplatz tại Vienna, Áo, tháng 11 năm 2024. (Photo: Kevin Friesen) Và cũng đừng mong thấy nhiều bằng chứng về Ông già Noel. Người mang quà Giáng sinh ở Trung Âu thường là Thánh Nicholas hoặc Chúa Hài Đồng Jesus và các thiên thần của Người, vì vậy những người thợ chạm khắc địa phương không có nhiều thời gian cho Ông già Noel ở Bắc Mỹ. Họ có nhiều tài năng tạo ra các hình tượng Kẹp hạt dẻ hoặc hình ảnh Ông già Noel lấy cảm hứng từ Nga như những vật kỷ niệm của mùa lễ. Vậy họ đang bán gì, những người cung cấp đồ ăn, đồ uống và vật lưu niệm của Giáng sinh trong quá khứ? Hy vọng rằng đám đông sẽ đến, rằng trái tim sẽ nhẹ nhõm hơn một chút, và ví tiền cũng vậy. Và kho báu vẫn có thể được tìm thấy. Gerry Bowler