TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[MAI THO]

CAFÉ TÙNG NGÀY ẤY...! Mai Hữu Thọ chọn ảnh minh họa CAFÉ TÙNG NGÀY ẤY...! (Đinh Trực sưu tầm) * 'nguyet le' chuyển Café Tùng Đà Lạt xưa...! Là nơi gặp gỡ một thời của giới tinh hoa Miền Nam. Café Tùng nổi tiếng của xứ sở sương mù Đà Lạt, nơi gắn với một phần người di cư của người Việt từ miền Bắc, Trung và Tây Nam kỳ với người “chủ đất” của miền Cao nguyên Lang Biang...! Chủ quán café Tùng đã tìm đến với thành phố cao nguyên này sớm hơn bao người. Ông thuộc trong nhóm người Hà Nội đến Đà Lạt quãng thập niên 1940...! Bán café không phải là ngành nghề kiếm sống ban đầu của gia đình ông bà Trần Đình Tùng. Thời này ông Tùng làm công chức ở Nha Địa Dư Quốc Gia. Sau đó, rời việc công chức, sau tiếp ông đi làm thợ hớt tóc... Nghề hớt tóc đến lúc cũng không đủ nuôi sống gia đình, ông chuyển qua học chế biến, pha chế café. Ông mày mò nghiên cứu văn hoá café từ những tài liệu người Pháp để lại và nuôi mộng mở một tiệm ở phố vừa mang tinh thần Pháp-Âu lại vừa thân thiện, thức thời kiểu Mỹ trong thời kì chuyển giao lịch sử. Người Bắc trong đợt di cư lớn của những ngày trong thời kì 1954...! Lúc đầu, café Tùng không nằm ở địa điểm số 6 khu Hòa Bình như bây giờ. Năm 1955, ông Trần Đình Tùng khai trương quán ở địa chỉ kiosque số 5 đường Thành Thái, bên cạnh có nhà in, hiệu sách Đà Lạt khá nổi tiếng. Café Tùng thời điểm này trội hơn một số tiệm café khác ở trung tâm: -Thứ nhất bởi địa thế đẹp, nhà mặt phố khang trang có tầm nhìn từ đỉnh đồi ngó xuống bờ hồ Xuân Hương. (dù phố xá lúc này còn hiu hắt, chưa có nhiều nhà cửa hay công trình để ngắm nghía). -Thứ hai: café Tùng có một không gian sang trọng khác biệt, nhất là với âm nhạc: giọng ca Edith Piaf, Yves Montand hay Dalida đã được cất lên từ bộ loa thùng nhỏ trong góc kiosque ấm áp nơi góc phố cao nguyên, còn đậm sắc thái văn hoá Pháp. Dòng nhạc từ Châu Âu xa xôi như gọi về giấc mơ về một tiểu Paris hay Thủ phủ liên bang Đông Dương vừa vụt qua trong chớp mắt lịch sử...! -Café Tùng ở kiosque số 5 Thành Thái vài ba năm, thì qua một đợt chỉnh trang trung tâm, tiệm café Tùng phải dời đi, lần này thì chuyển đến một kiosque dãy nhà bên hông Chợ (cũ) Đà Lạt, nay là rạp Hòa Bình. Thời gian ở đây không lâu. Có lẽ, là người từng làm Nha Địa Dư, ông Tùng cũng nắm một số thông tin quy hoạch để biết rằng, đây chỉ là giai đoạn tạm thời... Năm 1958, chợ Đà Lạt hiện nay (gọi là Chợ Mới) được bắt đầu xây dựng theo bản thiết kế của Kiến trúc sư Nguyễn Duy Đức, về sau, Kiến trúc sư Ngô Viết Thụ thiết kế “bổ sung” một lối đi bắc ngang qua khu Hòa Bình. Năm 1960 Chợ Mới khai trương, kéo theo cuộc giải tỏa dãy kiosque bên hông Chợ Cũ. Trung tâm Đà Lạt lại trải qua một đợt chỉnh trang lớn. Lần này, gia đình ông Trần Đình Tùng mới cho dời quán café sang tầng trệt nhà phố số 6 khu Hòa Bình và định cư ở đó cho đến bây giờ...! Như vậy, trước khi an cư ở địa chỉ hiện tại thì café Tùng đã hai lần di dời trong vòng 5 năm: từ 1955 đến 1960. Trong hai lần đó, gia đình ông Tùng đã “bắt mạch” được phong cách thưởng thức café của người Đà Lạt, đặc biệt là giới tri thức, công chức, khách du lịch Sài Gòn... Vợ chồng ông tự rang, xay café theo một công thức riêng, trung thành với kiểu café Filtre: một cách thưởng thức của người ưa sống chậm, âm nhạc được chọn theo mọt gu riêng, đậm chất Pháp và thẩm mỹ không gian quán xá được thiết kế theo một phong cách riêng, ấm áp, thân thiện và lịch thiệp...! Không gian của Tùng có sự dung dị hòa những giá trị Pháp qua âm nhạc, tranh ảnh mang vẻ hoài niệm cùng phong thái phục vụ đậm tính chất gia đình nề nếp truyền thống Việt Nam trong một thiết kế đề cao tính tiện nghi, cởi mở kiểu Mỹ. Ở Tùng, không gian không cầu kỳ, xa hoa, những bộ bàn ghế gỗ đơn sơ. Dàn âm thanh lúc năm 1965, ông Tùng xuống quân cảng Cam Ranh, để mua cặp loa hàng PX, có âm thanh ấm, có thể kết nối để nghe âm thanh analog từ chiếc máy đọc đĩa than. Cũng sau hơn nửa thế kỷ, cặp loa ấy vẫn còn được sử dụng ở Tùng vẫn là một “thánh đường” hò hẹn và là điểm đến để “đốt” thời gian. Ở café Tùng thời ấy, ngoài nghệ sĩ như Trịnh Công Sơn, những lữ khách tên tuổi phương xa, các sĩ quan trường Võ Bị Đà Lạt, giáo sư, sinh viên trường Chiến tranh Chính trị, giới nghiên cứu ở Trung tâm Nghiên cứu Nguyên tử Đà Lạt hay giảng viên Viện Đại Học Đà Lạt... Ngày đó, ông Tùng giữ nề nếp ngôi quán này đến nỗi, chỉ tuyển nam giới làm service với người trong gia đình để đảm bảo một thể diện “an toàn” cho quán...! Ông Trần Đình Tùng có nghĩ đến giới bình dân. Nên mở thêm quán Domino ở khu bến xe cũ. Bà Sáu giúp việc cho gia đình ông Tùng được giao trông lo quán café Domino...! Café Tùng một điểm đến nổi tiếng cho du khách phương xe đến vùng đất đầy hoa đẹp của Đà Lạt...! (Lượm trên FB.TN) Vài hình ảnh về Café Tùng Café Tùng Đà Lạt - Gói trọn Đà Lạt xưa với những ký ức khó phai Café, gói thuốc, bình trà,..là bạn của chúng ta!!