TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Biết thêm về coronavirus để đề phòng và yên tâm hơn Coronavirus quá nguy hiểm, đã cướp mất sinh mạng của hàng trăm ngàn mạng người trên trái đất. Vậy coronavirus đang ẩn nấp ở đâu? Trên quần áo? Trên tóc? Giầy? Hay trên tờ báo chúng ta đang cầm đọc? The New York Times đã gặp các chuyên viên để có những câu trả lời: Không nhất thiết phải đem quần áo đi giặt ngay sau khi từ ngoài vào nhà. Trừ khi bạn ra ngoài và bị ai đó hắt hơi hoặc ho vào người, thì bạn sẽ cần phải tắm rửa, giặt quần áo ngay. Ra đường về là phải tắm, giặt ngay? Hiện nay ở nhiều nơi trên toàn quốc, người dân được khuyến cáo [có nơi bắt buộc] ra đường phải mang mặt nạ. Nhiều người thắc mắc: mặt nạ chỉ che được miệng, mũi, vậy những phần khác nếu “dính” virus, có gây nguy hiểm không? Có cần phải thay quần áo, gội đầu, tắm rửa khi từ tiệm tạp hóa về không? Trong tình hình hiện nay, hầu hết mọi người đều đang thực hành khoảng cách xã hội và chỉ thỉnh thoảng ra ngoài khi cần thiết, như mua thực phẩm, thuốc men,... nên các chuyên viên cho rằng sau khi ra ngoài về không nhất thiết phải thay quần áo hoặc đi tắm. Tuy nhiên, bạn nên luôn luôn cần phải rửa tay. Một ai đó hắt hơi, hoặc ho [giả dụ người đó đã nhiễm bệnh], những hạt nước nhỏ li ti bắn ra trong không khí, hầu hết sẽ rơi xuống đất. Các nghiên cứu cho thấy một số virus có thể “lang thang, bay bổng” trong không khí khoảng nửa giờ, nhưng chúng không phải là ruồi, muỗi, để có thể bay và chạm vào quần áo của bạn. Nhà khoa học Linsey Marr ở Virginia Tech cho biết: Với đặc tính khí động học [aerodynamics], một giọt nước nhỏ bay trong không khí trong một thời gian, không có khả năng đọng trên quần áo. Chúng chỉ có thể di chuyển trong không khí xung quanh cơ thể và quần áo của bạn mà thôi. Hãy tưởng tượng, những con côn trùng nhỏ li ti hoặc như các hạt bụi trong không khí. Một chiếc xe hơi chạy chậm chậm thì không sao, nhưng nếu xe chạy với tốc độ nhanh, những hạt bụi hoặc côn trùng nhỏ xíu có khả năng “đâm sầm” vào kính chắn gió, tiến sĩ Marr giải thích thêm, con người không thường di chuyển đủ nhanh để điều này xảy ra. “Khi di chuyển, chúng ta đẩy một luồng không khí đi, và hầu hết các giọt và hạt cũng bị đẩy ra theo luồng không khí ấy. Trừ khi bạn ra ngoài và bị ai đó hắt hơi hoặc ho vào người, thì bạn sẽ cần phải tắm rửa, giặt quần áo ngay. Còn nếu chỉ đi chậm, giữ khoảng cách xa, thì không nhất thiết phải làm điều ấy” – tiến sĩ Marr nói. Virus cũng không có khả năng truyền nhiễm từ tóc, nên không cần phải gội đầu ngay sau khi đi chợ hoặc ra tiệm tạp hóa về. (Hình Today) Coronavirus “bám” trên tóc, râu? Bằng những lời giải thích nêu trên, bạn cũng không nên lo lắng về sự truyền nhiễm virus qua tóc hoặc râu, nếu bạn đang tuân thủ quy định khoảng cách xã hội. Ngay cả khi ai đó hắt hơi sau gáy của bạn, thì những giọt nước bắn vào tóc bạn cũng sẽ không phải là một nguồn truyền nhiễm. “Nào, bây giờ hãy tưởng tưởng nhé,” Tiến sĩ Andrew Janowski, giảng viên về bệnh truyền nhiễm nhi khoa tại Bệnh viện Đại học Washington St. Louis Children, nói, “Bạn bị ai đó hắt hơi hoặc ho lên người, giả dụ người đó bị nhiễm virus X, và những con virus này theo những giọt nước li ti bắn ra, rồi bám vào tóc hoặc trên người bạn. Sau đó, bạn vuốt tóc, hoặc sờ lên quần áo, rồi vô tình bạn lại đưa tay lên mặt, ngoáy mũi, hay dụi mắt,... thì rủi ro bạn bị nhiễm virus cũng thấp.” Nếu chăm sóc bệnh nhân Covid-19 tại nhà, thì chú ý không được giũ quần áo hay khăn trải giường của người bệnh. Khi giặt quần áo, có cần phân loại, và giũ, phơi quần áo để “hất văng” virus ra không khí? Câu trả lời phụ thuộc vào việc bạn giặt quần áo thường xuyên hay không, và có dọn dẹp phòng ốc sau khi bị bệnh hay không. Nếu bạn giặt giũ thường xuyên thì chẳng có chuyện gì phải lo lắng. Trong khi một số loại virus, như norovirus, có thể khó làm sạch, thì coronavirus loại mới, như virus cúm, được bao quanh bởi một màng mỡ dễ bị xà bông tiêu diệt. Giặt quần áo bằng bột giặt thông thường, sau đó bỏ vô máy sấy, vậy là quá đủ để tống khứ bọn virus, ngay cả khi nó đã “hiện diện” trên quần áo của bạn trước khi bạn đem đi giặt. Trường hợp ngoại lệ là trong gia đình bạn có người đã bị nhiễm virus trong giai đoạn tự cô lập chứ chưa cần đến bệnh viện. Nếu bạn tiếp xúc gần gũi với người bệnh, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh khuyên bạn nên đeo găng tay, mang mặt nạ khi chăm sóc cho người bị bệnh, và chú ý không được giũ quần áo hay khăn trải giường của người bệnh, như nhiều người thường làm. “Bạn có thể giặt chung đồ của người bệnh, vì như đã nói trên, virus sẽ bị phân hủy trong máy giặt, máy sấy. Nhất là trên vải, virus còn mau chết hơn là trên các bề mặt khác như nhựa, sắt, thép...,” Tiến sĩ Marr nói. Coronavirus có “sống dai như đỉa đói” không? Theo một nghiên cứu quan trọng được công bố trên Tạp chí Y học New England vào tháng Ba, virus có thể sống trong điều kiện lý tưởng, tối đa ba ngày trên bề mặt kim loại cứng và nhựa và sống trên bìa giấy các-tông khoảng 24 tiếng đồng hồ. Nhưng các nhà nghiên cứu không nhìn thấy virus tồn tại trên vải. Tuy nhiên, hầu hết các chuyên viên về vius tin rằng vải cũng là nơi virus “trú ngụ”. Một nghiên cứu năm 2005 về virus gây ra SARS, một dạng coronavirus, mang lại sự yên tâm hơn nữa. Theo đó, các nhà nghiên cứu đã thí nghiệm ngày càng nhiều mẫu virus trên giấy và trên áo choàng bằng vải cotton. Tùy thuộc vào nồng độ của virus, có thể mất năm phút, ba giờ hoặc 24 giờ để nó không hoạt động. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng ngay cả khi có tải lượng virus tương đối cao trong giọt nước, nó cũng không truyền nhiễm nhanh trên giấy và bông [cotton]. Yên tâm khi ngồi một mình, đeo mặt nạ và cầm tờ báo giấy đọc. (Hình Filippo MONTEFORTE / AFP) Có rủi ro gì khi nhận thư, báo, hoặc giấy gói? Trên lý thuyết, và tại thời điểm này, nguy cơ bị truyền nhiễm khi mở thư, giấy gói, hoặc giấy báo in là rất thấp. Chưa thấy tài liệu nào nói, virus sẽ “dung dăng dung dẻ”, kéo nhau xâm nhập cơ thể của con người, khi họ mở thư, giấy gói quà, hoặc đọc báo in. Nhưng bạn cũng không nên chủ quan về điều đó. Sau khi mở thư, giấy gói hoặc đọc báo, hãy vứt bỏ bao bì và rửa tay. Không phải lo lắng khi tập thể dục hoặc dắt thú nuôi đi dạo An toàn không, nếu ra ngoài tập thể dục hoặc dắt thú nuôi đi dạo? Bạn hoàn toàn có thể, vì khả năng bị nhiễm virus ở ngoài trời là rất thấp, miễn bạn giữ khoảng cách an toàn với những người khác. Tuy vậy, theo giáo sư Lidia Morawska – Giám đốc Phòng thí nghiệm quốc tế về phẩm chất không khí và sức khỏe tại Đại học Kỹ thuật Queensland, Úc: không có gì là an toàn, và chắc chắn rằng không có virus trong không khí. Giáo sư Morawska giải thích: bất kỳ giọt nước nào có virus bắn ra bên ngoài cũng sẽ bị pha loãng trong không khí ngoài trời, do đó nồng độ của chúng không đáng kể. Hơn nữa, sự ổn định của virus bên ngoài ngắn hơn so với bên trong cơ thể. Vì vậy, bên ngoài không thực sự là một vấn đề, trừ khi chúng ta ở một nơi rất đông đúc – điều mà bây giờ không được phép. Bạn không phải lo lắng khi đi bộ và chạy bộ bên ngoài, và cũng không cần phải giặt quần áo ngay lập tức. Bạn sẽ không thể biết đôi giầy của mình đã mang thứ gì về nhà. (Hình Daily Mail) Sau khi đi ra ngoài, có được mang giày vô nhà? Giày có thể chứa vi khuẩn và virus, nhưng điều đó không có nghĩa, chúng là nguồn truyền nhiễm thông dụng. Một nghiên cứu năm 2008 do Rockport Shoes thực hiện đã tìm thấy vi khuẩn có trong trong phân, và ở đế giày. Một nghiên cứu gần đây từ Trung Cộng cho thấy trong số các nhân viên chăm sóc sức khỏe, một nửa đã phát giác coronavirus trên giày của họ, điều này không bất ngờ vì họ làm việc trong bệnh viện, nơi có rất nhiều bệnh nhân bị nhiễm bệnh. Với những gia đình có con trẻ, tốt nhất bạn không nên mang giày vào nhà Vậy chúng ta nên làm gì với đôi giày của mình? Nếu giày của bạn có thể giặt được, bạn có thể giặt chúng. Có nên làm sạch đế giày bằng khăn lau, khăn giấy diệt khuẩn? Điều đó không được khuyến khích. Nó không chỉ lãng phí, mà còn mang mầm bệnh tồn tại trên đế giày hoặc lây lan virus từ mặt đất, đế giày lên tay của bạn. Với những gia đình có con trẻ, tốt nhất bạn không nên mang giày vào nhà, vì trẻ con có thể bò chơi và đụng vào giày. “Bạn sẽ không biết mình đã mang cái gì từ ngoài vào nhà, nên tốt nhất, cứ giữ vệ sinh là an toàn nhất.”, Tiến sĩ Andrew Janowski nói. saigonnhonews (theo New York Times)