TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Đi chợ trong mùa dịch Trong thời buổi cả nước gần như “đóng cửa, ai ở nhà nấy” có một nơi gần như mọi người đều phải tới một lúc nào đó: tiệm tạp hóa, tạp phẩm (grocery store) hoặc siêu thị. Nhưng, “Đây là lúc không nên đi tới tiệm tạp hóa, không tới tiệm thuốc tây mà phải làm tất cả mọi việc để giữ an toàn cho gia đình, cho bạn bè,” bác sĩ Deborah Birx, điều phối viên lực lượng phản ứng với coronavirus của chính phủ Mỹ khuyến cáo trong buổi họp báo của Tòa Bạch ốc hôm qua thứ Bảy 04-04. Thế thì, nếu cần thiết phải tới siêu thị, tiệm tạp hóa thì làm sao giữ an toàn, tránh bị truyền nhiễm, khi đi qua các quầy kệ và đám đông? Chúng tôi đã thử hỏi một số chuyên viên. Pat’s Farms grocery store on March 31, 2020 in Merrick, New York. (Al Bello | Getty Images) Tiệm tạp hóa có an toàn không? Nên giảm tối đa việc đi mua sắm, nếu có thể thì nên đặt mua hàng qua mạng trực tuyến. Bác sĩ Benjamin Chapman, giáo sư về an toàn thực phẩm Đại học North Carolina nói: “Yếu tố rủi ro lớn nhất là đi đứng gần người khác.” Sở dĩ như vậy vì con coronavirus phát tán chủ yếu qua những giọt nước li ti phun ra từ người bên cạnh khi họ ho hoặc hắt hơi. Nếu phải đi mua sắm, nhớ giữ khoảng cách với người khác, đi đứng cách họ ít nhất 6 feet (1,8 mét) theo khuyến cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng bệnh (CDC) và nên đi vào giờ vắng khách. Thật khó giữ khoảng cách với người thu ngân, nên bạn hãy sử dụng dịch vụ tự kiểm hàng và trả tiền (self-checkout) nơi nào có thể và hãy rửa tay bằng cồn sau khi trả tiền xong. Có nên mang mặt nạ y tế và găng tay khi vô siêu thị? Quan niệm về mặt nạ y tế đã thay đổi. CDC khuyên mọi người nên mang mặt nạ y tế tại những nơi công cộng. Chỉ trừ loại mặt nạ chống độc N95 đang rất cần cho nhân viên y tế, người bình thường nên dùng mặt nạ y tế vải, hoặc dùng khăn che mũi và miệng để ngăn sự phát tán những giọt nước mang virus. Việc ngăn chặn này rất quan trọng vì nhiều người bị nhiễm virus mà không có triệu chứng rõ ràng. Găng tay thì không giúp được gì nhiều nếu bạn dùng bàn tay đeo găng sờ lên mắt, mũi, miệng. Thay vì mang găng tay bạn nên rửa tay bằng nước và xà bông trước khi ra ngoài và sau khi trở về nhà, dùng cồn khô rửa tay lúc đang ở ngoài. Nếu đeo găng, bạn nên dùng loại găng tay xài một lần và vứt nó vào thùng rác ngay khi về tới nhà. Đừng nên xài điện thoại khi ở trong tiệm tạp hóa; nếu xài thì phải làm sạch nó khi về nhà. Có nên mang khăn lau diệt khuẩn (wipes) trong người? Nhiều tiệm tạp hóa hoặc siêu thị có sẵn khăn lau diệt khuẩn cho khách hàng; nếu không thì mang theo khăn cũng tốt. Khăn lau diệt khuẩn chủ yếu dùng để lau tay cầm xe đẩy mua hàng và lau những nơi có nhiều người chạm vào như nắm mở cửa các tủ lạnh, các que kẹp lấy hàng (tongs). Không nên đưa thẻ tín dụng cho người thu ngân mà nên trực tiếp sử dụng máy đọc thẻ. WSJ Còn phải đề phòng gì nữa? Tránh đổi tiền hoặc đưa thẻ tín dụng cho người thâu ngân. Tự dùng máy đọc thẻ tín dụng nếu có thể. Tôi là người cao niên có tiền sử bệnh, tôi có nên tới tiệm tạp hóa hoặc siêu thị trong giờ dành riêng cho người già không? Người trên 65 tuổi và những người có tiền sử bệnh nên tránh tới siêu thị, tiệm tạp hóa nếu có thể. Hãy thử đặt hàng trực tuyến, nhờ người thân trong gia đình hoặc bạn bè mua hàng giúp và dặn họ thận trọng. Nếu nhất thiết phải đi siêu thị thì nên đi vào giờ dành riêng cho người cao niên, khi cửa hàng vắng vẻ hơn. Khi về nhà, tôi phải làm gì với những bao bì đựng hàng bằng giấy hoặc bằng nhựa? Bác sĩ Chapman cho rằng chưa có tài liệu nào nói tới trường hợp lây lan của coronavirus thông qua bao bì thực phẩm. Một nghiên cứu gần đây trên mạng New England Journal of Medicine (NEJM) nói rằng, virus có thể sống trên bao bì các-tông tới 24 tiếng đồng hồ, trên các bề mặt cứng như nhựa hoặc i-nốc từ hai đến ba ngày. Nhưng các chuyên viên lưu ý nghiên cứu đó được thực hiện trong phòng thí nghiệm, nơi có mật độ virus khá cao, còn trong đời sống thực thì chưa rõ virus có thể lây lan theo cách đó hay không. Rất có thể khi ai đó ho hoặc hắt hơi, các hạt dịch li ti văng ra dính vào hộp các-tông đựng hàng hóa, nhưng các yếu tố môi trường như ánh nắng mặt trời có thể làm cho nó bị tiêu diệt nhanh hơn. Nghiên cứu không nói tới bao bì bằng giấy hay bằng nhựa. Nhưng giáo sư James Lloyd-Smith, khoa sinh thái học và sinh học tiến hóa của Đại học California, Los Angeles – một trong các tác giả của nghiên cứu – nói rằng nếu có ai đó mới cầm nắm các bao bì này thì tốt nhất là bạn hãy vứt chúng đi và rửa tay. Các chuyên viên như bác sĩ Chapman, giáo sư Randy Woboro Đại học Cornell cũng cho rằng không cần thiết phải dùng khăn diệt khuẩn lau chùi các hộp đựng thực phẩm mà nên rửa tay thì tốt hơn. “Tốt nhất hãy lo cho bàn tay của mình, rửa tay kỹ hơn là lo giải quyết các bao bì,” ông Woboro nói. Còn thực phẩm thì sao? Tôi có thể bị nhiễm coronavirus khi ăn thực phẩm bị nhiễm độc không? Miệng là cửa vào cả hai hệ thống của cơ thể: hệ hô hấp (phổi) và hệ thống tiêu hóa (bao tử). Các virus gây bệnh đường hô hấp như coronavirus xâm nhập cơ thể và sinh sôi nảy nở trong khu vực hệ hô hấp chứ không phải hệ thống tiêu hóa. Chuyên viên nói rằng nếu bạn ăn vào miệng những thức gì đó bị nhiễm coronavirus, nó sẽ gây bệnh cho bạn nếu nó lọt vào được hệ hô hấp. Nhưng theo CDC không có rủi ro virus sẽ xâm nhập và gây bệnh cho bạn qua đường tiêu hóa. Khoa học vẫn đang nghiên cứu coronavirus và có thể họ sẽ phát giác ra điều gì đó chưa biết. Nhưng các bác sĩ thì nói khả năng bị Covid-19 do ăn uống thức ăn bị nhiễm virus là điều không thể xảy ra vì chất a-xit trong niêm mạc bao tử chắc chắn sẽ tiêu diệt chúng. Để phòng xa, bạn nên làm nóng thức ăn trên bếp lò hoặc trong lò vi-ba (microwave) tuy chưa có nghiên cứu nào xác định phải đun nóng bao nhiêu thời gian thì tiêu diệt được virus. Nếu có người ho hoặc hắt hơi vào thực phẩm của tôi thì sao? Nếu bạn chạm phải virus trên thực phẩm tươi sống và sau đó sờ lên mũi, mắt, miệng thì đó là nguồn truyền nhiễm virus tiềm tàng; nhưng theo các chuyên viên trường hợp đó là vô cùng hiếm. Để phòng xa, hãy rửa tay bằng nước và xà bông và đừng dùng tay cầm thức ăn đưa vào miệng. Có cần rửa rau, trái cây bằng chất tẩy rửa để diệt virus không? Các chuyên viên khuyến cáo chỉ nên rửa rau củ, trái cây bằng nước sạch. Hóa chất trên các tấm khăn diệt khuẩn hoặc dung dịch tẩy rửa có chất cờ-lo (chlorine) có thể rất nguy hiểm nếu nuốt vào bụng. Khi đi siêu thị về áo quần của tôi có bị nhiễm virus không? Có cần thay quần áo ngay sau khi về tới nhà? Không có bằng chứng cho thấy virus có thể lây truyền qua quần áo, nhưng chuyện này chưa được nghiên cứu kỹ. Tin tốt là virus sẽ bị tiêu diệt khi giặt giũ. Vì thế, nếu ta vào siêu thị, tiệm tạp hóa mà gần mình có đôi người bị ho thì tốt nhất là nên thay quần áo khi về tới nhà. Đừng giũ quần áo mà nên bỏ chúng vào máy giặt, dùng nhiệt độ nước thích hợp, sau đó sấy thật khô. Người bán thức ăn không rửa tay kỹ sau khi đi vệ sinh (restroom) ra có thể lây bệnh cho thực khách không? CDC nói chưa có trường hợp nào được biết là coronavirus phát tán thông qua phân hay nước tiểu – vốn là con đường truyền nhiễm các bệnh đường ruột, như bệnh tiêu chảy. Nhưng một nghiên cứu gần đây – và chưa được chứng minh – phát giác coronavirus trong phân của một vài bệnh nhân, Con đường truyền nhiễm này chưa được biết rõ nhưng các chuyên viên nói nó không thể góp phần quan trọng gây ra đại dịch. saigonnhonews Nguồn: wsj