TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Sức mạnh của tâm trạng và cảm xúc Sự khác nhau giữa cười với khóc. Con người thường “ướt mi” trong một đám cưới, đoàn tụ gia đình hoặc trong một dịp vui. Ngược lại, khi nghe những chuyện không vui thì có người lại toe toét cười. Mặc dù khóc và cười là hai thái cực của diễn tả tình cảm khác nhau, chúng dùng cùng những bắp thịt và não bộ. Tại sao ta biết vậy? Một số bệnh nhân bị tổn thương óc, thường ở thùy trán, mất khả năng tự kiểm soát diễn tả sự xúc động. Với những người xấu số này, tập quán xã hội và các kiềm chế lâu ngày không thể giới hạn được cảm xúc của họ. Ðón tiếp một người quen có thể gây ra nhỏ nước mắt và một câu nói pha trò có thể tạo ra một sự hớn hở, cười phá kéo dài. Trong những hoàn cảnh đặc biệt, khóc có thể chuyển sang cười và ngược lại và có vẻ như không có lý do để họ diễn tả một xúc động trung gian nào. Thử tưởng tượng sự khó chịu khi một góa phụ dằn xúc động của mình bằng cách cười trong đám tang của chính chồng mình. Người khác sẽ nghĩ ra sao? Góa phụ cảm thấy buồn khi được hỏi về việc bà cười. Ðôi khi một nhận xét nhẹ nhàng có thể mang lại một xúc động mà không tạo ra xúc động thực của bệnh nhân. Liệu xúc động mạnh có làm ta yếu không? Theo thống kê thì bệnh và tử vong ở những người mà người phối ngẫu đã mất đều nhiều hơn. Theo một số khoa học gia, lý do là khi một người có nhiều căng thẳng, óc sẽ làm giảm khả năng chống lại bệnh của hệ miễn dịch. Ðã có nhiều nghiên cứu về mối liên hệ của óc với sự miễn dịch ở loài vật, và gần đây cũng đã có những nghiên cứu tương tự ở loài người. Khi nào trầm cảm là dấu hiệu của tâm bệnh? Cảm thấy trầm cảm và sợ hãi là phản ứng bình thường của căng thẳng. Người trầm cảm buồn khi có người thân mà họ yêu qua đời, và họ tự cô lập đối với thế giới một thời gian trong khi họ có thì giờ để lấy lại sự sống. Lo sợ tăng các phản ứng khi bị chỉ trích cũng như chú tâm vào nhu cầu đối phó với bệnh, thất nghiệp và sự bất hòa trong gia đình. Trong tất cả các trường hợp này, nhận thức về sự thực rất chính xác, đáp ứng tình cảm thích hợp, và tâm trạng dù đau đớn cũng có dịp mau bình phục. Trầm cảm và sợ hãi là bất thường khi chúng không phản ảnh sự thực, không đi tới đâu và không tự hết dù sự thực có xảy ra. Cảm giác buồn và sự lo sợ cần được y khoa chăm sóc. Điều gì khiến cho sự tức giận trở nên nguy hiểm? Bạo lực thường gây ra do u bướu hoặc các bất thường nào đó của não bộ. Có một số chứng cớ là hung bạo có liên hệ với thiếu chất trung gian thần kinh do óc sản xuất. Và dược phẩm PCP, thường gọi là angel dust, có thể gây ra thay đổi ở óc và đưa tới điên dại, tự hủy hoại cơ thể và bạo hành giết người. Như vậy thì không phải tất cả bất thường của óc đều gây ra bạo hành. Thường thường vỏ óc, phần kiểm soát về sự suy nghĩ, chịu trách nhiệm về sự bất thường này. Nhiều nghiên cứu cho hay môi trường như truyền hình chẳng hạn với các phim có nhiều chỗ đánh lộn là thủ phạm. Các cố gắng để tìm xem di truyền có phải là thủ phạm của bạo hành nhưng cho tới bây giờ chưa có bằng chứng. BS Nguyễn Ý Đức