TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Sởi Đức - rubella Rubella, còn được gọi là sởi Đức (German Measles) hoặc sởi ba ngày (three-day measles), do virus rubella gây ra. Rubella cũng gây ra ban như sởi (tiếng Mỹ là measles, hoặc rubeola). Tuy nhiên virus rubella là một loại virus khác với virus sởi (rubeola). Rubella thường ít lây lan hơn, và thường cũng nhẹ hơn sởi. Rubella hiếm gặp ở Mỹ, vì hầu hết trẻ em đều được chích ngừa từ sớm để phòng bệnh này. Tuy nhiên, bệnh này vẫn đôi khi xảy ra. Rubella đã được CDC (Centers for Disease Control and Prevention, Trung Tâm Kiểm Soát và Ngăn Ngừa Bệnh Tật Hoa Kỳ) tuyên bố là đã bị tiêu diệt (elimitated) ở nước Mỹ. Tuy nhiên, các bậc cha mẹ nên cẩn thận cho con cái và chính mình chích ngừa (trong mũi thuốc MMR-ngừa cả ba quai bị, sởi và rubella) như được khuyến cáo, để đề phòng bệnh quay trở lại. Nhất là việc du lịch đi đây đi đó, đến những nơi bệnh này còn có thể lưu hành, là chuyện phổ biến hiện nay. Rubella lây như thế nào? Virus rubella lan truyền khi bệnh nhân ho hay ách xì (hắt hơi). Nó cũng có thể lây qua việc tiếp xúc trực tiếp với chất tiết từ hệ hô hấp của bệnh nhân (như đàm, nước mũi). Nó cũng có thể lan truyền từ mẹ đang có bầu sang bào thai qua đường máu. Bệnh nhân bị rubella có thể lan truyền bệnh trong khoảng từ 10 ngày trước khi triệu chứng xuất hiện, cho đến hai tuần sau khi ban biến mất. Rubella hiếm gặp ở Mỹ, vì hầu hết trẻ em đều được chích ngừa từ sớm để phòng bệnh này. Tuy nhiên, bệnh này vẫn đôi khi xảy ra, thường là ở người lớn, sinh ra ở nước ngoài, không được chích ngừa. Dù là hơn phân nửa các nước trên thế giới đã áp dụng thuốc chủng rubella, bệnh này vẫn còn phổ biến ở nhiều nước. Và đó là điều ta cần để ý, nhất là khi đi du lịch. Nhất, nhất là khi ta đang, hay có thể có bầu. Các triệu chứng của rubella Các triệu chứng và dấu hiệu của bệnh thường nhẹ đến nổi nhiều khi ta cũng không nhận ra, nhất là ở trẻ em. Nếu có triệu chứng, chúng thường xuất hiện từ khoảng hai đến ba tuần sau khi bị lây. Chúng thường kéo dài hai đến ba ngày, và có thể bao gồm: Sốt nhẹ (khoảng từ 102 độ F, hay 38.9 độ C trở xuống). Nhức đầu. Nghẹt hoặc sổ mũi. Đỏ mắt. Đau khớp, nhất là ở phụ nữ trẻ. Nổi hạch đau ở sau cổ, dưới tai. Ban màu hồng, mịn bắt đầu ở mặt, nhanh chóng lan xuống thân mình, rồi ra tay chân. Sau đó ban biến mất cũng theo thứ tự như vậy. Xin nhắc lại các triệu chứng của sởi, để ta phân biệt giữa sởi – measles và sởi Đức – rubella: Đặc điểm chính của sởi (measles) là ban sởi. Thông thường, đó là ban không ngứa với những chấm hồng hay đỏ tươi. Phụ nữ nếu đang có thai mà bị nhiễm rubella, em bé sinh ra có thể bị các dị tật trầm trọng. (Hình minh họa: Johannes Eisele/AFP/Getty Images) Ban sởi luôn luôn bắt đầu từ chân tóc và sau tai, rồi lan xuống cổ, thân mình, tay và chân, rồi đến bàn tay, bàn chân. Sau khoảng bốn ngày, ban bắt đầu mờ dần theo thứ tự xuất hiện như kể trên. Sau khi mờ đi, ban có thể để lại những đốm mờ màu nâu với vẩy nhỏ, cũng sẽ biến mất trong vòng hai, ba ngày sau đó. Một số bệnh nhân có thể nổi hạch lớn, bị tiêu chảy và ói mửa. Nếu không có biến chứng, bệnh sởi thường kéo dài khoảng 10 ngày. Các biến chứng của rubella Rubella thường nhẹ. Sau khi khỏi bệnh, ta thường có miễn nhiễm suốt đời. Một vài phụ nữ có thể thấy đau ở các ngón tay, cổ tay và đầu gối, thường kéo dài khoản một tháng. Hiếm gặp, rubella có thể dẫn đến viêm tai giữa hoặc viêm óc. Tuy nhiên, nếu đang có thai mà bị nhiễm rubella, em bé sinh ra có thể bị các dị tật trầm trọng. Có thể đến 85% trẻ sơ sinh từ các bà mẹ bị rubella trong vòng 11 tuần đầu của thai kỳ sẽ bị hội chứng rubella bẩm sinh. Hội chứng này bao gồm một hoặc nhiều các vấn đề sau đây ở các bé: Chậm phát triển. Cườm khô (cataracts). Điếc. Bị các khiếm khuyết tim bẩm sinh. Kiếm khuyết ở các cơ quan khác. Chậm phát triển tâm thần. Nguy cơ bào thai bị hội chứng này cao nhất nếu mẹ bị nhiễm rubella trong ba tháng đầu thai kỳ. Tuy nhiên, dù bị nhiễm bệnh này trễ hơn trong lúc có thai, nguy cơ vẫn còn cao cho bào thai. Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng