TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[dokimphung]

Nhân đọc bài “Cô SV giỏi tiếng Anh”       Nhân đọc bài “Cô Sinh viên giỏi tiếng Anh” của anh Minh Cần, tôi bỗng nhớ lại thời xưa (Một thời đáng yêu và đáng nhớ). Ở đây chỉ viết lại học-chế của Đại học Văn khoa Saigon tính tới năm 1966 (khi tôi tốt nghiệp Tú Tài II).       Thời đó, trong số tám văn bằng Cử-nhân của các Đại học Văn khoa Saigon, Huế và Đà-Lạt ai mà đậu hai bằng sau đây đều được mọi người thán phục:       - Cử nhân giáo khoa Pháp văn       - Cử nhân giáo khoa Anh văn.       Sáu văn bằng kia là: Cử nhân giáo khoa Việt văn, Cử nhân nhân giáo khoa Việt-Hán, Cử nhân nhân giáo khoa Triết học Tây phương, Cử nhân nhân giáo khoa Triết học Đông phương, Cử nhân nhân giáo khoa Sử Địa, Cử nhân chuyên khoa Nhân-văn.       Hồi đó theo học chế của Pháp nên mới có các văn bằng Cử nhân nhân giáo khoa (Licence d’enseignment), tiếp theo là Cao-học (Diplôme d’étude superieur) và sau cùng là Tiến sĩ (Doctorat) hoặc Tiến sĩ Quốc gia (Doctorat d’État).       Muốn lấy văn bằng Cử-nhân giáo khoa, SV phải có đủ 5 chứng chỉ (1 chứng chỉ dự bị + 4 chứng chỉ chuyên khoa). Chứng chỉ dự bị phải học trong 1 năm, trong khi các chứng chỉ chuyên khoa SV có thể học một năm hai chứng chỉ nếu giỏi; do đó có các SV lấy bằng Cử nhân giáo khoa chỉ trong 3 năm.       Để lấy Cử nhân giáo khoa Anh văn, SV phải đậu 5 chứng chỉ: chứng chỉ dự bị Anh văn + 3 chứng chỉ chuyên khoa Anh văn + 1 chứng chỉ Việt. Đại học Văn khoa có 4 chứng chỉ chuyên khoa Anh văn là:       - Chứng chỉ Văn chương & Văn minh Anh       - Chứng chỉ Văn chương & Văn minh Mỹ       - Chứng chỉ Ngữ học Anh       - Chứng chỉ Anh văn thực hành       Nhưng 3 chứng chỉ chuyên khoa bắt buộc cho văn bằng cử nhân Anh văn phải là 3 chứng chỉ nói trên chứ không phải là chứng chỉ Anh văn thực hành. Thời đó đa số các giáo sư Anh văn của các đại học Việt Nam là người Anh hoặc Mỹ. Còn chứng chỉ Việt phải là một trong các chứng chỉ sau đây:       - Văn chương Quốc âm       - Ngữ học Việt Nam       - Văn chương Việt Hán       - Việt sử       - Văn minh Việt Nam       - Địa lý Địa phương       - Lịch sử Triết học Đông phương.       Cũng cần nói thêm, các Đại học Văn khoa Việt Nam có hai loại văn bằng cử nhân: Cử nhân Giáo khoa và Cử nhân tự do (Licence libre). Vì vậy, nếu vì một lý do nào đó, SV không “kham nổi” các chứng chỉ chuyên khoa bắt buộc của mỗi văn bằng cử-nhân giáo khoa, ngoài chứng chỉ dự bị phải có, họ chỉ cần:       - 1 chứng chỉ chuyên khoa bắt buộc       - 3 chứng chỉ tự do lựa chọn.       VD: Anh X đậu xong Chứng chỉ Dự bị Anh văn, sau đó phải đi làm kiếm tiền nuôi mẹ già, anh ta không thể nào tiếp tục “hiện diện” tại lớp nên ta ghi danh học “đa hệ” như:       - Chứng chỉ Ngữ học Anh (bắt buộc)       - Chứng chỉ Lịch sử Triết học Đông phương (lựa chọn)       - Chứng chỉ Ngữ học Việt Nam (lựa chọn)       - Chứng chỉ Việt sử (lựa chọn)       Như vậy anh X hội đủ điều kiện để được cấp bằng Cử nhân, nhưng cái cử nhân của anh ta được gọi là: Cử nhân Văn khoa, tức là không có từ-ngữ giáo khoa; và như vậy phải hiểu rằng anh ta có Cử nhân Văn khoa nhưng lại là Cử nhân tự do! Do đó, khi xin dạy học anh ta lãnh lương thấp hơn một người có bằng Cử nhân giáo khoa ; tức là 430 so với 450 và 470 (nếu tốt nghiệp đại học sư phạm). Và điều bất lợi cho người có bằng Cử nhân tự do là không được ghi danh học Cao học (Diplôme d’étude superieur).       Tuy nhiên, đến niên khóa 1969 – 1970 trở đi qui chế đại học Văn khoa đã thay đổi. Riêng Viện Đại học Cần Thơ (thành lập tháng 2 năm 1966) hoàn toàn áp dụng hệ thống tín chỉ (credit) theo học chế Hoa Kỳ thay cho hệ thống chứng chỉ (certificate) của học chế Pháp.       Đại học Văn khoa Saigon tính đến trước 30/4/1975 chưa có ai đậu bằng Tiến sĩ Văn khoa (Doctorat ès-Lettres) – chứ nói chi Tiến sĩ Anh-văn - chỉ có một người đậu Tiến sĩ, mà đó là Tiến sĩ Địa lý (GS Liêu Kim Sanh) ; ngoài ra chỉ là Tiến sĩ phần I còn phần II nữa, tức là chưa xong vì Tháng 4 đen đến...! mà đa số các vị chuẩn bị trình luận án Tiến sĩ Văn khoa này đều là giảng viên của Đại học Văn khoa Saigon như TT Thích Mãn Giác, Lưu Khôn v. v.. (mấy vị này bây giờ chắc đã lên Trời rồi!).       [b]ĐKP