TAT TVAM ASI
Về các danh từ: Atman, Phật tánh và Cốc thần bất tử chúng ta có thể đọc trên Google, nên chúng tôi không trích dẫn ra đây tránh rườm rà và làm mất thời gian của quí bạn.
Thật ra, các từ ngữ ATMAN (của Ấn giáo), PHẬT TÍNH (của Phật giáo đại thừa) và CỐC THẦN BẤT TỬ (của Lão giáo) cũng như “CHA CỦA NGƯƠI” trong câu sau đây của Kinh Thánh (đoạn Matthew 6. 6) “When you pray, enter into your room, and shutting your door, pray to your Father in secret. ” (The Interlinear Bible –Hebrew-Greek-English; Hendrickson Publishers, printed in the United States of American, Sept. 2008; page 741, column 1) đều ám chỉ đến cái mà minh triết Ấn Độ từ bao nhiêu ngàn năm đã nói TAT TVAM ASI (CÁI ĐÓ CHÍNH LÀ NGƯƠI).
CÁI ĐÓ là cái gì? CÁI ĐÓ chính là cái không tên (vô danh). Ở điểm này ta thấy minh triết Ấn Độ và Trung Hoa cổ thời đã gặp nhau khi trong Đạo Đức Kinh của Lão Tử viết: Vô danh thiện địa chi thủy (Không tên là gốc của trời đất).
Hãy đọc cho trọn bài kinh đầu tiên và cũng là quan trọng nhất của Đạo Đức Kinh sẽ thấy sự huyền diệu của CÁI KHÔNG TÊN:
Đạo khả đạo phi thường đạo
Danh khả danh phi thường danh.
Vô danh thiên địa chi thủy
Hữu danh vạn vật chi mẫu.
Cố thường vô, dục dĩ quan kỳ diệu
Thường hữu, dục dĩ quan kỳ kiếu.
Thử lưỡng giả, đồng xuất nhi dị danh.
Đồng vị chi huyền. Huyền chi hựu huyền.
Chúng diệu chi môn.
Sau đây là Việt dịch của Lê Anh Minh trong Lịch Sử Triết Học Trung Quốc của Phùng Hữu Lan, tập 1 trang 243; nxb Khoa học Xã hội, năm 2006.
“Hễ Đạo mà có thể gọi được, thì nó không phải là Đạo bất biến. Hễ tên mà có thể gọi được, thì nó không phải là tên bất biến. Không tên là gốc của trời đất, có tên là mẹ của muôn vật. Cho nên, về cái Vô bất biến, ta muốn thấy chỗ vi diệu của nó. Về cái Hữu bất biến, ta muốn thấy chỗ giới hạn của nó. Hai cái đó cùng một nguồn gốc, nhưng tên khác nhau, đều gọi là Huyền. Huyền rồi càng huyền, nó chính là cửa nẻo sinh ra mọi điều huyền diệu. ”
Đọc lại đoạn kinh trên ta để ý: Cho nên, về cái Vô bất biến, ta muốn thấy chỗ vi diệu của nó (Cố thường vô, dục dĩ quan kỳ diệu). Vậy thì nó nằm ở đâu? Minh triết Ấn Độ cho biết: nó ở trong ta (Cái đó chính là ngươi, Tat tvam asi) ; nhưng trong ta ở chỗ nào? Đạo Đức Kinh dạy: chỗ đó gọi là Cốc thần bất tử. Làm sao tìm được cốc thần bất tử? Kinh Thánh dạy: Pray to your Father in secret. Hoặc: Pray to your Father, who is unseen. (The Holy Bible – New International Version; trang 1099, cột 1, nxb Zondervan Publicshing House, Michigan, 1989) (Hãy cầu nguyện với Cha của ngươi, đấng vô hình) Tôi xin phép dừng lại ở đây, không dám viết nữa vì đến đây là phần tâm linh ; mà tâm linh thì thuộc vào căn cơ và tu tập của từng người.
Tôi chỉ có nhiệm vụ lắp ráp những gì nằm rải rác đâu đó trong các kinh điển từ ngàn xưa lưu lại.
Lần sau ta chuyển sang các kinh điển của Ấn Độ, Phật giáo nguyên thủy, Phật giáo đại thừa và Kim cang thừa của Tây Tạng cũng để đi tìm CÁI ĐÓ nữa ; và cũng chỉ là góp nhặt rồi lắp ráp lại thôi. Nói theo thi haò NGUYỄN DU (1765-1820):
Lời quê góp nhặt dong dài,
Mua vui cũng được một vài trống canh.
(Thơ KIỀU)
Tây Đô, những ngày cận Tết Ất Mùi
ĐKP |