TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Thanh Dao]

 BÁN  DƯA  HẤU
                  ( Kính tặng hương linh thân mẫu)
                       THANH  ĐÀO
 
   
     Sau đổi đời đầy bi thảm tang thương ngày 30 tháng 4 năm 1975, ông Minh đã mất tất cả. Từ một GS Trường THDT Phan Rang, ông trở thành kẻ tù tội vì là SQ biệt phái Bộ QGGD của chế độ cũ. Sau nhiều năm bị tù cải tạo tập trung của phe chiến thắng XHCN, ông được tha về sum họp gia đình vợ con tại thành phố PR.
Ông và vợ con lâm vào cảnh đói khổ lầm than không bút mực nào tả xiết. Tuy vợ ông, bà Thanh, còn được chính quyền cho lưu dụng, dạy học lại, nhưng với tiền lương ít ỏi, khoảng 40 đồng tiền mới đổi, tiền XHXN, cộng với 13 kí gạo và một ít hàng công nghệ phẩm. Cả nhà phải ăn độn cơm với khoai sắn hay bo bo và thức ăn vô cùng đạm bạc.
     Thân mẫu ông Minh cũng khổ lắm. Hôm đó bả mua dưa hấu tại chợ Phan Rang, rồi nhờ con trai, thằng Mười, cởi xe ba gác chở dưa từ đường Ngô Quyền , Xóm Bờ Đê, thị xã PR, lên tận thôn Đá Hàng ( Ninh Quý, gần Phước Thiện) để bán lẻ, hầu kiếm chút đỉnh tiền lời để mua gạo ăn. Đúng là:
        “ Chạy ăn từng bữa toát mồ hôi” ( Trần Tế Xương)
         “ Miền Nam bỗng chốc nghèo nàn
          Nhiều người tù tội, lầm than dân mình.
          Độc tài đảng trị  sinh linh
          Đói nghèo đau khổ mông mênh nước nhà.
          Lao tù như nấm mọc ra
          Vượt biên tị nạn dân ta xứ người.”
   Lúc bấy giờ, Mười hì hục đạp xe ba gác chở dưa hấu. Xe chạy trên đường cái quan từ Phan Rang lên Tháp Chàm rồi rẽ qua phía Cầu Mống. Sau khi qua khỏi chiếc cầu sắt bắc qua dòng sông quê hương, xe rẽ tay phải trên đường cái trải đầy đất bụi ven bờ Sông Dinh, tiến về làng Đá Hàng- Ninh Quý. Cậu Hai Lào, Thầy Pháp, bà con bên Ngoại của ông Minh, có nhà tại đây. Anh Mùi, con trai trưởng của Cậu Hai, sống với vợ con và Mợ Hai tại đây. Hiện tại Cậu Hai cư ngụ tại Phường Đạo Long, thị xã PR, để hành nghề pháp sư. Tuy nhiên hiện tại nhà nước XHCN cấm hành nghề có tính cách mê tín dị đoan này. Cậu Hai cũng đang sống khó khăn thiếu thốn lắm.
   Ông Minh cởi xe đạp theo Má và em Mười, từ PR lên Ninh Quý để phụ bán dưa hấu với Má và em Mười, theo yêu cầu của thân mẫu. Lúc đó, ông đang thất nghiệp và đói khổ vô cùng. Sau khi ra tù trở về nhà, chính quyền địa phương quản lý và ông bị công an quản chế một năm. Đói khổ quá, ông phải theo má và em phụ bán dưa hấu để kiếm tiền sống qua ngày hôm đó. Bất ngờ là xe dưa hấu bán lẻ tại Đá Hàng ngày hôm ấy,  rất ế ẩm. Đa phần dân MN lúc bấy giờ, nhất là dân quê, ở vùng xa và vùng sâu, nhất là vùng cao, thường nghèo khổ, đói rách, thiếu thốn mọi bề, nhất là sau ngày đổi đời giống như cơn hồng thủy cuốn trôi đi tất cả.
     Xe ba gác chở dưa không nhiều mà bán cả ngày mới hết. Má ông Minh phải bán rẻ hầu như cho khách mới xong vào lúc xế chiều. Chả lẽ phải chở dưa còn lại về nhà ăn sao? Mặt trời đã ngã về tây, ba mẹ con buồn bã ra về. May mà đủ vốn. Bà cho các con biết thế. Hú hồn. Một ngày công vất vả của ba người coi như công toi.
              “  Đổi đời bi thảm lắm thay!
                Miền Nam khốn khổ, dân rày lầm than.
                Bao người đói rách vô vàn
                Chính quyền thống trị, công an hại người.
                Trại tù rải rác nơi nơi
                Khổ sai lao động dài dài dân ta.
                Những người chế độ đã qua
                Sĩ quan, cán bộ, tù sa mút mùa.
                Trả thù, kẻ thắng, bất ngờ
                 Dã man tàn bạo xác xơ tận cùng.
                 Từ bi bác ái hư không
                 Tình người vắng vẻ ác ôn lộng hành.”
                           
                              THANH ĐÀO