TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Thanh Dao]

  TÁNH VÀ TƯỚNG
               ( Theo  giáo lý Đạo Phật)      
                        THANH ĐÀO


 Tánh là tánh tình, là bản chất nằm bên trong tâm khảm của mỗi con người, mỗi sinh vật, mỗi chúng sanh ở trần gian. Tánh của tha nhân, của người khác thường không biểu lộ ra bên ngoài một cách rõ ràng, minh bạch, do đó chúng ta khó mà đoán hay biết được chính xác bản tính của tha nhân là gì.Ông bà ta thường nói:
             -" Bá nhân bá tánh".Không ai going ai.
             “ Chúng sanh tánh, ẩn sâu thật kín đáo
               Trong nội tâm như chôn giấu kho tàng.
               Tánh hiền hoà hay hung hăng táo bạo
               Mỗi con người do bản chất đeo mang.”
        Thiên hạ có câu nói để đời:
               “ Cha mẹ sinh con, Trời sanh tánh.”
      Tánh do bẩm sinh mà có. Tánh tình của con người khó thay đổi, khó lay chuyển, khó sửa, khó rèn luyện. “ Non sông dễ đổi, bản tính khó dời” như ông bà ta thường nói.” Đánh chết cái nết cũng không chừa” câu ngạn ngữ phổ thông này nhắc nhở chúng ta phải  sửa sai những khuyết điểm, thiếu sót của mình, nếu có.
“ Nhân vô thập toàn” “ Ai mà không sơ sót lầm lỗi.  Ai mà không có khuyết điểm.  Phải không, kính thưa quý vị?
   Đó là Tánh. Còn Tướng là gì? Tướng là cái biểu lộ ra ngoài. Tướng hiền lành, chất phác, xuề xòa, dễ dãi, vui vẻ, cở mở với mọi người chung quanh, hay Tướng nghiêm nghị, cau có, hung hăng, dữ dằn, du côn, xất xược, hung bạo...Tướng và Tánh thật khác nhau. Bản chất và hiện tượng khác nhau. Nhân sinh dễ bị lầm lạc. Không nên tin bề ngoài. “ Nói vậy mà không phải vậy”. Cổ nhân có câu nói đáng cho chúng ta suy gẫm. “ Khẩu Phật, tâm xà”. Có người nói năng ngọt ngào nhưng trong lòng lại nghĩ khác. “ Nói ngọt gọt đến xương.”Tuy nhiên, có người miệng nói năng hung dữ, khó khăn, nhưng lòng họ thật tốt, thật hiền lành, sẵn sàng giúp đỡ kẻ nghèo khổ, thấp kém thua mình. Họ đúng là:
           “ Tâm Phật, khẩu xà.”
           “ Có người nói ngọt, tính tình
             Khó khăn, hung dữ vì mình hơn thua.
             So đo, khó tính vô bờ
             Từ bi bác ái, thờ ơ với đời.
             Có người ăn nói mạnh hơi
             Nhưng tâm Bồ Tát, giúp người khổ đau.
             Bá nhân bá tánh đa màu
             Tu nhân tích đức, kiếp sau an nhàn.
             Bao dung nhẫn nhục trần gian
             Hạnh tu bố thí vô vàn phước duyên.”
   Tuy nhiên, cũng có những người, Tánh tình thế nào thì cũng biểu lộ ra Tướng như thế  đó. Lòng mình nghĩ sao thì nói ra như vậy. Đó là những con người tánh tình bộc trực.  
“ Nghĩ sao nói vậy” “ Nói năng thẳng thắn, không sợ mất lòng.”
Trong Kinh Kim Can, Đức Phật dạy các pháp, các tướng, các tánh... đều không cả. Tất cả là hư vô. Ta và người, và tất cả chúng sanh là không tánh. “ Vô ngã tướng, vô nhơn tướng, vô chúng sanh tướng, vô thọ giả tướng.” Tất cả các pháp Hữu Vy đều không tánh. Có và không là một. Đời người vô thường giả tạm. Thấy đó, mất đó. Phải trụ vào Tâm Không, thanh tịnh, cho lòng người bớt lo âu, phiền não, hờn giận, tham- sân -si, mạn nghi, ác kiến... Cho tâm mình được thanh thản an vui. Đức Phật khuyên chúng ta nên trụ vào chánh niệm đi- đứng-nằm ngồi cho tâm mình được an nhiên tự tại. Khó thực hiện, tập dẩn rồi cũng thấy lòng an vui thanh tịnh.
               “ Nhẩt thiết hữu vy pháp
                Như mộng huyễn bào ảnh
                Như lộ, diệt như điển
                Ưng tác như thị quán.”( Kinh Kim Can)
         Tánh và Tướng giúp chúng ta biết dung hòa bản chất ( Tánh) và hiện tượng
( Tướng) của những người chung quanh ta, ngõ hầu vui sống hòa thuận, vui vẻ cởi mở với nhau. Nuôi dưỡng tâm bao dung và nhẫn nhục cho cuộc sống an vui hạnh phúc trong cộng đồng xã hội của kiếp nhân sinh.
               “ Bản chất- hiện tượng dung hòa
                Các Tánh và Tướng người ta muôn màu.
                Bao dung- nhẫn nhục hàng đầu
                Cho ta cuộc sống bên nhau thanh bình.
                Bá nhân bá tánh mông mênh
                Từ bi hỷ xả cho mình an vui.”
                               
                            THANH ĐÀO