TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[MAI THO]

Tác giả và Tác phẩm: Đỗ Mục       Tác giả và Tác phẩm (Sưu tầm) Đỗ Mục tự là Mục Chi, quê ở Tây An, Thiểm Tây, đỗ tiến sĩ năm 828. Ông đã từng làm thứ sử Hàng Châu, Trì Châu và Hồ Châu. Lúc còn hàn vi, có lúc ông đi chơi ở Hồ Châu ông gặp 1 cô bé rất xinh đẹp nhưng chỉ hơn 10 tuổi. Ông hẹn với cha mẹ cô bé rằng 10 năm sau khi thành danh ông sẽ trở lại cưới cô bé. Nếu 10 năm sau không thấy ông trở lại thì hãy cứ gả chồng cho con gái. Phải 14 năm sau khi làm thứ sử Hồ Châu ông mới tìm đến thì cô bé đã có chồng và có 2 con. Ông làm bài thơ này để thương tiếc cuộc tình đã lỡ.       嘆花 杜牧 Thán Hoa - Đỗ Mục       自 是 尋 春 去 校 遲， Tự thị tầm xuân khứ hiệu trì,       不 須 惆 悵 怨 芳 時。 Bất tu trù trướng oán phương thì.       狂 風 落 盡 深 紅色， Cuồng phong lạc tận thâm hồng sắc,       綠 葉 成 陰 子 滿 枝。 Lục diệp thành âm tử mãn chi.       Dịch nghĩa:       Than tiếc hoa - Đỗ Mục       Tự trách đi tìm mùa xuân (nhưng lại) đến đã chậm       (Bản khác chép: giảo較 trì=so ra đã chậm = đồng nghĩa hiệu trì)       Không nên buồn bã oán trách thời thơm ngát (đã qua)       Cuồng phong làm rụng hết những sắc hồng đậm,       Lá xanh (kết) thành bóng mát, quả đầy cành.       Hiệu校 = giảo 較= so sánh.       Tự thị = tự trách.       Cuồng phong = chỉ vô tình tuế nguyệt, nhân sự biến đổi.       Thâm hồng sắc = chỉ hoa tươi thắm.       Tử mãn chi = hoa rụng kết quả, ám chỉ thiếu nữ năm xưa nay đã thành thiếu phụ.       (Bài này còn một bản thứ hai như sau, cũng cho là của Đỗ Mục:       自恨尋芳到已遲，Tự hận tầm phương đáo dĩ trì,       往年曾見未開時。Vãng niên tằng kiến vị khai thì.       如今風擺花狼藉，Như kim phong bãi hoa lang tạ,       綠葉成陰子滿枝。Lục diệp thành âm tử mãn chi. Có lẽ đây là 1 bản họa lại nhưng không ghi chú rõ ràng thành thử gây nên ngộ nhận. Đâu là bản chính, đâu là bản họa lại? Chỉ biết bản thư hai này không được mấy người truyền tụng.)       Tạm Dịch:       Than Tiếc Hoa       Tự trách tìm xuân chẳng mấy nhanh,       Buồn bã tiếc gì chuyện ngày xanh.       Thời gian nổi gió hoa tàn rụng,       Lá xanh bóng mát quả đầy cành.       HHD       ******************             Tiếc Hoa       Trách mình chậm bước trễ xuân tình       Buồn bã tiếc thay hương ngát trinh       Gió loạn xóa nhòa bao sắc thắm       Lá xanh bóng rợp quả đơm cành       Lộc Bắc       4/2013