TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Thanh Dao]

TỲ BÀ HÀNH (Cảm tác bài Trường Thi cùng tên của thi hào Bạch Cư Dị đời Đường) Tỳ Bà Hành,  88 câu bất tử Do thi hào Bạch Cư Dị để đời. Ông làm quan,  nổi danh người chính trực Hối lộ xa lìa,   không vơ vét của ai. Nhiều chức sắc đương thời hay ghen ghét Quan thanh liêm,  người tốt thật hiếm hoi. Không phe cánh,  nên dèm pha tâu hót Đổi đi xa vì xuống cấp,  khổ dài.   Ông buồn lắm,  ôi thói đời đen bạc!   Tham sân si che lấp hết tình người. Bến Tâm Dương một hôm ai tiễn khách  (1) Hạnh ngộ cô nàng đờn hát thảnh thơi. Đàn Tỳ Bà,  nữ nhi chơi tuyệt quá!   Ông mê đàn từ thuở nhỏ và thơ. Tuy làm Quan,  thú vui thời khó bỏ Tiếng bổng trầm nghe quyến rũ vô bờ. Người kỹ nữ về già,  liền tâm sự:   “ Xin cám ơn quý khách đã quan tâm Tôi thích Tỳ Bà từ năm còn nhỏ Ca kỹ lừng danh,  nhờ có ngón đàn. ” “ Nay luống tuổi,  ưng người chồng nghèo khổ .   Bán nước trà trên sông đó kiếm ăn.   Đêm khuya khoắc,  ru nhạc vàng rĩ rã Nhớ một thời hoa lá cũng giai nhân. ” Lúc bấy giờ thi hào lòng thương cảm “Tỳ Bà Hành” tuôn lai láng ngọt ngào. Tác phẩm để đời,  ngàn sau hoa gấm “Bến Tầm Dương” nổi tiếng khắp năm châu. “Nguyệt Cầm” bài thơ đa màu diễm tuyệt Lấp lánh mấy câu Bạch Cư Dị thuở nào  (2) Nhạc sĩ Cung Tiến phổ vào ca khúc Hay tuyệt vời,  nghe thoát tục làm sao!   Nhạc và thơ thật dồi dào,  đa dạng Nỗi khổ đau dễ rung động lòng người Tình yêu trai gái muôn đời hấp dẫn Trên đỉnh tình sầu thơ nhạc chơi vơi!                       (1)  Tỳ Bà Hành nổi danh câu: “ Bến Tầm Dương,  đêm khuya tiễn khách” (2)  Bài thơ Nguyệt Cầm của thi hào Xuân Diệu có mấy câu nổi tiếng liên quan chút ít tới bài Tỳ Bà Hành của Thi Bá Bạch Cư Dị: “ Long lanh tiếng sỏi vang vang hận Trăng nhớ Tầm Dương,  nhạc nhớ người. ” Ngoài ra có đoạn thơ hay đáng nhớ: “ Trăng nhập vào dây cung nguyệt điện Trăng thương,  trăng nhớ,  hỡi trăng ngần!   Đàn buồn,  đàn chậm,  ôi đàn hận Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân. ” THANH ĐÀO