TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Ích lợi sức khỏe của anh đào (Cherry) Ngồi lại để thưởng thức một tô anh đào tươi mát là một trong những niềm vui trong trẻo và ngọt ngào của cuộc sống. May mắn thay, anh đào không chỉ là loại trái cây thơm ngon, mà còn đem đến nhiều ích lợi sức khỏe như giảm cân, cải thiện sức khỏe tim mạch, trị bệnh gout, chống ung thư và ngăn ngừa tổn thương do các gốc tự do. Anh đào có loại ngọt và loại chua (hay chát), chứa nhiều chất chống oxy hóa mạnh mẽ là anthocyanin – sắc tố hòa tan nước, dựa vào độ pH, tạo nên màu sắc nhất định cho thực phẩm như đỏ, tím, xanh hay đen. Anh đào cũng giàu vitamin C, cần thiết cho hệ miễn dịch khỏe mạnh, và là nguồn chất xơ thực phẩm tuyệt vời. Tác dụng giảm cân Do giàu chất xơ và ít calorie, anh đào có thể giúp bạn cảm thấy mau no, từ đó khiến bạn ăn ít hơn. Nghiên cứu cũng cho thấy anh đào giúp giảm cân. Trong một nghiên cứu năm 2009 được công bố trên tập san Medicinal Food, chuột được chia thành hai nhóm và được cho ăn nhiều chất béo trong 90 ngày. Một nhóm ăn bột anh đào chua nguyên chất và nhóm kia thì không. Kết quả cho thấy những chú chuột ăn bột anh đào không tăng cân hay tích tụ mỡ cơ thể, và thử máu cho thấy mức độ viêm thấp hơn ở nhóm chuột không ăn bột anh đào. Cải thiện sức khỏe tim mạch Bệnh tim là nguyên nhân chính dẫn đến tử vong ở Hoa Kỳ, với 697,000 ca tử vong trong năm 2020 – chiếm 1/5 số ca tử vong. Bệnh tim gây tổn thất đáng kinh ngạc cho Hoa Kỳ với 229 tỷ USD mỗi năm bao gồm chi phí dịch vụ chăm sóc sức khỏe, thuốc điều trị và mất năng suất do tử vong sớm. Một số yếu tố rủi ro chính của bệnh tim là cao huyết áp, cholesterol máu cao, hút thuốc, tiểu đường, béo phì, phương pháp ăn uống không lành mạnh, không tập luyện đầy đủ và uống rượu quá mức. May mắn thay, cách ăn uống lành mạnh bao gồm anh đào có thể làm giảm nguy cơ phát triển bệnh tim. Nghiên cứu gợi ý rằng anthocyanin, flavonol, vitamin, và chất xơ trong anh đào và các loại dâu khác giúp giảm nguy cơ bệnh tim mạch và cải thiện sức khỏe tim. Nghiên cứu lâm sàng ở những người khỏe mạnh, bị bệnh tiểu đường, hội chứng chuyển hóa, cao huyết áp, rối loạn mỡ máu (quá nhiều cholesterol hay chất béo trong máu), cũng như những người hút thuốc cho thấy có sự giảm đáng kể các yếu tố rủi ro của bệnh tim mạch khi tiêu thụ các loại dâu. Nghiên cứu này cũng cho thấy rằng anthocyanin trong anh đào giúp nâng cao sức khỏe tim mạch bằng cách giảm các yếu tố nguy cơ về chuyển hóa, cải thiện mức cholesterol LDL, cải thiện chuyển hóa glucose, giảm mỡ và mức cholesterol trong máu. Nghiên cứu được công bố vào năm 2003 trên Current Pharmaceutica Design ghi nhận chiết xuất hạt anh đào chua có tác dụng bảo vệ tim ở thỏ bị cholesterol cao. Nghiên cứu cũng cho thấy động vật ăn chiết xuất hạt anh đào chua đã cải thiện tác dụng tim đáng kể, giảm sự hình thành mảng bám vữa xơ động mạch và kích thước vùng nhồi máu. Vùng nhồi máu là mô chết nhỏ, cục bộ, xuất hiện do thiếu cung cấp máu. Chữa bệnh Gout Gout, hay chứng tăng acid uric máu, là dạng viêm khớp đặc biệt bởi cơn đau trầm trọng, sưng đỏ, và viêm, xuất hiện khi acid uric trong máu tăng quá cao và kết tinh trong các khớp. Gout thường ảnh hưởng nhiều nhất đến những xương nhỏ ở bàn chân, đặc biệt là ngón chân cái. Gout rất thông dụng, ảnh hưởng hơn 9 triệu người Hoa Kỳ (khoảng 3.9% dân số trưởng thành). Việc sinh sản quá nhiều acid uric hoặc thận không thải đủ acid uric sẽ dẫn đến gout. Thực phẩm giàu purine có thể khởi động sự tấn công của gout do purine bị cơ thể phân hủy và chuyển thành uric acid. Thực phẩm có thể gây ra gout do hàm lượng purine cao bao gồm: • siro ngô có hàm lượng fructose cao • thức uống có đường • rượu • thịt cơ quan nội tạng • thịt thú săn • thịt bò, thịt cừu, thịt heo và thịt heo muối xông khói • một số hải sản như sò điệp, cá ngừ, cá hồi, cá tuyết... • gà tây • thịt và nước sốt thịt • men và chiết xuất men Từ lâu, anh đào đã được dùng như phương thuốc chữa trị gout do khả năng làm sạch máu và kháng viêm. Nghiên cứu được công bố trên tập san Arthritis and Rheumatism bao gồm 663 người bệnh gout đã xem xét liệu chiết xuất anh đào có thể giảm số cơn đau gout hay không. Những người dùng chiết xuất anh đào có nguy cơ bị đau do gout thấp hơn 35% so với những người trong nhóm đối chứng. Khi dùng thêm allopurinol, được sử dụng để hạ mức acid uric trong máu cho các bệnh nhân gout và sỏi thận nhất định, cho nhóm dùng chiết xuất anh đào, nguy cơ bị đau do gout giảm 75%. Ngăn cản phát triển ung thư Anthocyanin và cyanidin là các chất chống oxy hóa mạnh mẽ được tìm thấy trong anh đào chua, được cho là ngăn ngừa phát triển khối u ở chuột và giảm sự sinh trưởng các dòng tế bào ung thư ruột ở người, theo nghiên cứu được công bố vào năm 2003 trên tập san Cancer Letters. Một bài viết được công bố trên tập san Molecules năm 2021 đã đánh giá anh đào ngọt như nguyên nhân chống ung thư, lưu ý rằng tác dụng của anh đào ngọt ở những khâu ngăn cản quan trọng trong quá trình sinh ung thư đã được ghi nhận rõ ràng. Nghiên cứu của bài tổng quan cũng cung cấp thêm hiểu biết về khả năng bảo vệ tế bào khỏe mạnh của anh đào. Trước đây, điều này được hiểu là do hoạt động chống oxy hóa và chống viêm nổi tiếng của anh đào. Bài tổng quan cho thấy các khả năng bảo vệ tế bào của anh đào còn do khả năng điều hòa phân chia và chết tế bào khỏe mạnh (ung thư là sự điều hòa không chính xác quá trình này, từ đó kích thích các tế bào ung thư phát triển mất kiểm soát và tăng sinh), và bảo vệ các tế bào khỏi sự tái lập trình về chuyển hóa của các tế bào ung thư. Tái lập trình chuyển hóa là khả năng tế bào ung thư thay đổi quá trình trao đổi vật chất để hỗ trợ nhu cầu năng lượng ngày càng tăng của chúng. Các tác giả tuyên bố rằng những hiểu biết này mở ra khả năng mới về việc dùng anh đào ngọt như functional food hay trị liệu bổ trợ có ích trong chữa trị ung thư. Hỗ trợ giấc ngủ Anh đào cũng chứa melatonin tự nhiên, hormone giúp điều hòa chu kỳ ngủ – thức. Những thực phẩm khác chứa melatonin tự nhiên là câu kỷ tử, quả hồ trăn, chuối, sữa, trứng, đậu, và cá béo. Melatonin có nhiều tác dụng quan trọng như hỗ trợ chu kỳ ngủ đều đặn và nhịp điệu sinh học hàng ngày, và được cho là cải thiện hệ miễn dịch, bảo vệ thần kinh, và làm chậm các quá trình liên quan đến lão hóa. Anh đào trong Đông y Anh đào cũng được dùng trong Đông y với tính ấm và ngọt. Anh đào cũng tạo ra khí – năng lượng cần thiết cho cơ thể, có ích cho làn da, kích thích cảm giác thèm ăn, trẻ hóa cơ thể, tái tạo dịch cơ thể, trị tiêu chảy, và là phương thuốc nổi tiếng cho bệnh viêm khớp, thấp khớp và gout. Trong Đông y, anh đào thậm chí được cho là kéo dài tuổi thọ. Anh đào giàu sắt, thường được sử dụng trong Đông y để cải thiện máu và chữa thiếu máu. Do có tính ấm, anh đào đặc biệt hữu ích trong những bệnh đi kèm cảm lạnh. Bên cạnh sự ngon miệng, anh đào có nhiều ích lợi y học – từ ngăn ngừa ung thư và nâng cao sức khỏe tim mạch đến giúp bạn có giấc ngủ ngon và sâu. Các loại dâu nguyên trái được ưa thích hơn loại đã chế biến vì quá trình làm giảm hàm lượng dinh dưỡng. Thêm những trái anh đào hữu cơ, tươi ngon vào bữa ăn của bạn là cách đơn giản để cải thiện sức khỏe. Thận trọng Có những loại rau củ và trái cây nhất định mẫn cảm với sự tích tụ thuốc trừ sâu, đặc biệt là anh đào. Theo nhóm ủng hộ người tiêu thụ EWG (nhóm làm việc môi trường), anh đào được trồng thương mại nằm trong danh sách 12 loại trái cây và rau củ đứng đầu, có dư lượng thuốc trừ sâu cao nhất. Trong Shopper’s Guide to Pesticides in Produce (Hướng dẫn thuốc trừ sâu trong sản phẩm cho người mua hàng) năm 2022, người ta phát giác 90% anh đào được thí nghiệm có dư lượng của từ hai loại thuốc trừ sâu trở lên. Do đó, nên tiêu thụ anh đào hữu cơ bất kỳ khi nào có thể để tránh hấp thụ những hóa chất nguy hiểm này. Emma Suttie Ngọc Thuần biên dịch