MẤY ĐỜI THẦY KIỆN MÀ THUA MẸO!
(VỎ QUÝT DÀY VÁY MÓNG TAY NHỌN)
Những ai có tìm hiểu về Plato (427-347) chắc thế nào cũng biết đến Pratagoras, đệ tử của Ngài, với tài ngụy biện (sophistry) – nhưng trong triết-lý người ta dùng từ-ngữ nhẹ nhàng là: khoa khẩu-biện, và Pratagoras là nhà ngụy-luận (sophist) có tiếng ở xứ Abdera của Hi-Lạp trước công-nguyên.
Sau đây là một chuyện kể để quí bạn đọc cho vui:
Pratagoras có nhận một anh học trò ở quê mình Abdera, tỉnh Thrace, Hi-Lạp để dạy cho anh ta khoa khẩu biện, với một số bạc nhất định bao nhiêu đó; nhưng với giao ước rằng phân nửa số bạc đưa trước còn phân nửa kia thì sẽ trả sau khi anh học trò thắng vụ kiện đầu tiên.
Sau khi học thành tài anh đệ-tử không có một cơ hội nào để bào chữa cả, nên không chịu trả tiền cho thầy. Pratagoras tức giận đưa đệ tử ra công đường để đòi cho được số tiền còn thiếu. Ông viện lẽ như sau:
“ Có hai trường hợp: hoặc tòa xử tôi thắng, hoặc tòa xử tôi thất kiện. Nhưng dù ở trường hợp nào tên đệ-tử của tôi cũng phài trả số bạc còn thiếu. Còn nếu nó thắng kiện, theo giao ước từ trước thì nó cũng phải trả cho tôi; còn nếu nó thất kiện, thì chiếu theo luật tôi là người thắng, nó cũng phải trả tiền cho tôi. ”
Anh đệ tử cũng chẳng vừa gì, cãi lại: “ Nếu Tòa xử tôi đặng, theo luật, thì tôi đâu có trả tiền. Trái lại, nếu Tòa xử tôi thất, theo giao ước giữa tôi và ổng, thì tôi cũng không phải trả tiền. ”
Tây đô, chiều mưa
Oct. 16th 2020
CHỮ ÍT TÌNH NHIỀU
भक्तिवेदन्तविद्यारत्न |