TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Hương Vị Từ Trời Hình bìa một hộp trà thảo mộc. Nguồn: Celestial seasonings “Celestial Seasonings” là một trong những công ty trà thảo mộc lớn và lâu đời nhất trên nước Mỹ, nằm ở ngoại ô thành phố Boulder, Colorado. Mỗi năm có hàng ngàn du khách ghé thăm và tour nhà máy sản xuất trà này, miễn phí! Mo Siegel, CEO. Nguồn: celestial seasonings Nửa thế kỷ trước, vào năm 1969, vài người bạn cùng chí hướng nảy ra ý định hái lượm các loài thảo mộc quanh vùng Boulder để ngâm làm thức uống. Mo Siegel, John Hay, Peggy Clute và Lucinda Ziesings bán những bịch thảo mộc của mình cho các tiệm chuyên bán đồ ăn tốt cho sức khoẻ (health food store) quanh vùng. Nên nhớ đây là thời cao điểm của phong trào hippie. “Mùa Hè của Tình Yêu” (Summer of Love) chỉ vừa mới xảy ra cách đó một năm (1968), và chương trình đại nhạc hội Woodstock phải một năm nữa mới có. Một số người trẻ hippie bắt đầu chuyển hướng sang các loại thực phẩm sạch không có hoá chất, khởi đầu cho cuộc cách mạng health food ở Mỹ. Sang thập niên 70 kỹ nghệ này bắt đầu lớn mạnh dần; đến thập niên 80-90 các chợ health food xuất hiện khắp nơi. Chính vì người tiêu dùng bắt đầu quan tâm hơn đến “thực phẩm sạch” nên công ty Celestial Seasonings – tạm dịch là “hương vị từ trời” (seasonings thật ra lấy từ tên của Lucinda Ziesings), ngày càng ăn nên làm ra. Từ những bịch thảo mộc đơn sơ ban đầu, họ bắt đầu đưa thêm các loại trà (có caffeine) vào danh sách những sản phẩm của mình. Lý do là vì vào khoảng thập niên 1980 người Mỹ bắt đầu uống trà Tàu nhiều hơn, không rõ vì sao. (Người viết còn nhớ, hồi mới qua Mỹ năm 75 mình lấy làm lạ là người Mỹ uống cà phê nóng và trà đá, trong khi người Việt mình thì ngược lại – uống cà phê đá và trà nóng.) Nhưng đối với một công ty ở vùng núi non lạnh lẽo như Colorado thì lấy đâu ra trà? Ðể có trà, công ty phải cho người đi khắp nơi trên thế giới để tìm nguồn cung cấp. Họ đi sang Trung Hoa và Ấn Ðộ; họ sang Phi Châu và Nam Mỹ. Nơi nào có trà là họ đến. Sau một thời gian Celestial Seasonings đã có một số nguồn trà đáng kể, đủ để biến thành một công ty “trà thảo mộc” (herbal tea) đúng nghĩa. Không những vậy, họ còn là một trong những công ty Mỹ đi tiên phong trong việc hợp tác với các cộng đồng nơi mình thu mua trà để giúp người nông dân nơi đó cải thiện đời sống, áp dụng những nguyên tắc mà sang thế kỷ 21 được đặt cho cái tên là “Fair Trade” — giao thương trong công bằng. Nghĩa là thay vì lợi dụng sức lao động của nông dân nghèo để kiếm lời theo mô hình tư bản cổ điển, họ làm việc với người dân để xây dựng cộng đồng nơi đó, tạo mối quan hệ làm ăn bền vững lâu dài. Một trong những gia đình trồng trà đầu tiên cho Celestial Seasonings tại Ấn Ðộ cho tới nay vẫn còn làm việc với công ty. Du khách đến Boulder có thể viếng thăm trụ sở của Celestial Seasonings và được dẫn đi tour bên trong hãng, tất cả đều miễn phí. Hôm chúng tôi đến, nơi phòng đợi đã có nhiều người đến trước chờ. Mỗi người được trao một bịch trà thảo mộc và cho biết bịch trà đó chính là “vé vô cửa”, dùng để đi tour vào giờ nào. Một tác phẩm nghệ thuật trong sảnh đường. ảnh: ianbui/trẻ Khu vực chờ đợi được trang trí vô cùng trang nhã, trưng bày vô số các bình trà đủ loại, đủ kiểu, không khác gì một viện bảo tàng nghệ thuật về trà. Trên một chiếc bàn dài được đặt sẵn chừng chục bình trà lớn chứa đủ loại trà cho ta nếm thử; nóng có, lạnh có. Trên tường treo rất nhiều tranh vẽ của các hoạ sĩ quanh vùng, nhìn không khác gì một phòng triển lãm. Ðến đúng giờ tour, chúng tôi trước tiên được lùa vào một căn phòng nhỏ để xem một đoạn video kể lại tiểu sử công ty và các sáng lập viên. Sau đó mỗi người được trao một cái khăn bịt đầu để giữ cho tóc không rơi lên sàn làm việc. Những ai có râu (như tôi) còn phải đeo thêm cái khăn bịt mồm nữa! Nhưng buồn nhất là nghe cô hướng dẫn viên thông báo tuyệt đối không được sử dụng điện thoại, chụp hình hay quay phim, cho nên không có hình khu chế tạo để minh hoạ cho chuyến tour lý thú này. Du khách thử trà trong khi chờ đợi. ảnh: ianbui/trẻ Trước khi bắt đầu cô cho biết trung bình hàng năm có khoảng 100,000 người đến tham quan công ty từ khắp nơi trên thế giới. Những mùa lễ Tết họ phải tăng số tour hằng ngày lên gấp đôi vì người ta hay dẫn con cái đi tour. Trong nhóm khách hôm đó có người đến từ Ấn Ðộ, Ái Nhĩ Lan, Tân Tây Lan v.v. thậm chí có một chàng có vẻ là một sinh viên đến từ... Việt Nam! Chúng tôi được quan sát hành trình của bịch trà gói – từ những kiện trà lá chúng được xay nhuyễn ra làm sao, phải trải qua bao nhiêu thứ máy móc tân kỳ mới ra thành những gói trà nho nhỏ được đóng hộp để bán ngoài chợ. Ðặc biệt hơn cả, chúng tôi được dẫn vào một nhà kho lớn có cửa riêng đóng kín mít, là nơi họ chứa những kiện trà nguyên gốc. Căn phòng này tràn ngập mùi trà – từ trà đen đến trà trắng và trà xanh. Trà được phân loại như vậy do được hái ở lớp lá nào của cây. Trà đen là do lá được oxy-hoá lâu hơn thành ra mùi nó đậm hơn và giữ thơm được lâu hơn trà xanh, là thứ được chuộng nhất. Còn trà trắng là món hiếm quý vì nó đến từ các đọt non, ít bị oxy-hoá hơn nên có mùi thanh thoát, nhẹ nhàng. Tất cả các loại trà nói trên đều đến từ cây trà Camellia Sinensis có nguồn gốc từ Trung Hoa (Camellia đến từ chữ “trà hoa”). Như chữ “tea”, tức cách gọi trà trong tiếng Anh, hay “thé” trong tiếng Pháp, đều đến từ chữ mà ta phiên âm là “chè” hoặc “trà”. Chiếc máy may được dùng để khâu các bịch thảo mộc đầu tiên của công ty. ảnh: ianbui/trẻ Ngoài căn phòng kể trên, du khách còn được cho thăm một căn phòng khác cũng đặc biệt không kém. Phòng này chứa hàng tấn các loại peppermint để chyên dùng cho loại trà peppermint bán rất chạy. Nhưng vì mùi peppermint quá nồng nặc nên phòng này phải được đóng cửa luôn luôn để tránh mùi của nó lan ra ngoài, ảnh hưởng đến các loại trà khác đang được chế tạo. Như đã nói ở đoạn đầu, công ty khởi nguồn không phải từ trà mà từ thảo mộc, nên dùng rất nhiều loại cỏ lá. Chẳng hạn ngày chúng tôi ghé thăm là ngày họ đóng gói một loại trà có trộn sả bằm nhuyễn. Nếu mùi bị mùi peppermint lẫn vào là kể như hư. Ðể bảo đảm phẩm chất của mỗi đợt trà, công ty phải mướn một đội ngũ chuyên viên nếm và ngửi. Họ là những người lâu năm trong nghề, có khứu giác và vị giác cực kỳ tinh tế. Nếu họ phát hiện hôm đó dư hoặc thiếu chất gì là cả đợt trà đó phải được làm lại. Nghe nói người đứng đầu ban ngành này đã làm việc cho công ty trên 40 năm! Một góc phòng đợi ảnh: ianbui/trẻ Sau nhiều năm hoạt động rất thành công, với mức thu nhập hiện khoảng $100 triệu USD hàng năm, công ty Celestial Seasonings đã nhập vào với hãng Haine để thành lập Haine Celestial Group. Công ty còn là một trong những nhà hảo tâm lớn trong vùng Boulder, và hàng năm đều có tổ chức một cuộc đua xe đạp mang tên loại trà được nhiều người ưa chuộng là “Red Zinger” Bicycle Classic. Là người thích uống trà, trụ sở công ty Celestial Seasonings đối với chúng tôi là một điểm dừng vô cùng lý thú, học hỏi được nhiều điều mới lạ, thấy tận mắt ngửi tận mũi nhiều thứ mà đó giờ chỉ đọc được trong sách. Bà con nào viếng thăm vùng Denver/Boulder, nếu có thì giờ nên ghé chơi cho biết. Ian Bùi