TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Diem Khanh]

    TÁNH CỐ CHẤP
                       ( Cảm tác theo bài giảng của một thiền sư)
                              HẢI MINH

          Tánh Cố Chấp, vốn khó bỏ, khó chừa của chúng sanh. Con người ai cũng có thất tình lục dục. Tham sân si, mạn nghi ác kiến. Đặc biệt ngũ dục :” tài, sắc, danh, thực, thùy” luôn luôn bám theo con người cho đến khi hơi thở cuối cùng. Lúc Đức Phật Thích Ca Mâu Ni Đảng Sinh, Ngài bước trên hoa sen bảy bước thốt lên:
“ Duy Ngã Độc Tôn.”
“Cái Ta cao ngất từng xanh
Ai mà động đến, Tam Bành nổi ngay.
Cái Ta càng nhỏ, càng hay
Ta càng khiêm tốn, nhẹ thay cõi lòng.
An vui, tự tại, thong dong
Hận thu, tranh chấp qua song gió lùa.”
Triết gia Pascal, người Pháp, từng nói:
“ Cái ta thật đáng ghét.” ( Le moi est haissable)
Tánh Cố Chấp được thể hiện rõ nét qua câu chuyện sau đây:
Trước kia có một ông già, một đêm nằm ngủ mơ trông thấy một gã đàn ông đến gần ông, nhổ nước miếng trên mặt mình, rồi bỏ đi. Ông ta tức giận vô vùng. Khi tỉnh dậy ông còn nhớ hình dáng mặt mày người kia. Ông liền mài dao nhọn sắc bén. Ông mang ghế ra ngồi ngoài hiên, nhìn thiên hạ đi qua lại ngang nhà mình. Khi nào ông nhận ra kẻ thù là ông đâm người đó ngay. Ngày nào ông già cũng ra ngồi trên ghế ngoài hiên nhìn ra đường tìm kiếm hình dáng kẻ làm nhục mình hầu trả đủa.
Mặc dù chỉ là giấc mộng thôi. Mộng mị mơ màng, đâu phải là sự thật. Tuy nhiên, Tánh Cố Chấp và thù hận, không quên được,cứ ôm chặt trong lòng ông, cho đến khi ông quá già yếu và từ trần. Ông vẫn mang theo thù hận xuống chốn tuyền đài. Giống như anh chàng lái đò Trương Chi, trót yêu Mỵ Nương xinh đẹp, con gái của một ông Quan Thượng Thư. Tình yêu ôm ấp giấu kín trong lòng mang xuống cửu tuyền, quả tim hóa thành thủy tinh, có hình anh lái đò Trương Chi hát bài ca trên sông làm nàng Mỵ Nương say đắm mê mang tiếng hát trong ấm tuyệt vời của hiệp sĩ. Nhưng ca sĩ không được bảnh trai, dung mạo kém quá, làm nàng Mỵ Nương thất vọng.
“ Em đây chỉ thích đẹp trai
Anh là ca sĩ có tài du dương.
Người hùng nhan sắc quá thường
Làm em thất vọng, yêu đương xa lìa.
Nhìn nàng hiệp sĩ say mê
Tình yêu tuyệt vọng ra về khổ đau.”
Sau này, có dịp nhìn quả tim Trương Chi đã chết, kết thành thủy tinh khi làm tách trà uống nước, có hình Trương Chi hát hay vô cùng. Mỵ Nương xúc động nhớ lại, òa khóc. Lệ nàng rơi xuống tách nước. Ly thủy tinh vỡ tan tành.
“ Mối tình thác xuống tuyền đài chưa tan”
Xin trở lại Tánh Cố Chấp. Đức Phật khuyên chúng ta phải tu tâm sửa tánh, nên từ bi, hỷ xả, bao dung, nhẫn nhục. “ Nhân vô thập toàn.” “ Bá nhân bá tánh.” “Không ai giống ai” “ Người nào cũng có ưu và khuyết điểm.” Tình thương và sự hiểu biết giúp chúng ta buông xả mọi giận hờn, tức tối, thù hận. Không nên để vào lòng tạo nên Tánh Cố Chấp. Càng tha thứ, buông xả, bỏ qua khuyết điểm của tha nhân, ta càng sống thong dong, tự tại. Nên học cái hay cái đẹp của họ. Lòng ta sẽ an vui, hạnh phúc vô cùng.
“ Xa dần Cố Chấp, an vui
Cho ta hạnh phúc, cuộc đời thong dong.
Não phiền, lo lắng qua song
Hận thù, tranh chấp trôi dòng sông xa.
Từ bi hỷ xả sáng lòa
Bao dung, nhẫn nhục cho ta an bình.
Ở/đi tự tại nhân sinh
Tình thương, hiểu biết giúp mình sống vui.”
                   
                     HẢI MINH