TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[THANH BINH]

Bài học cho các nhà đầu tư sau sự sụp đổ của sàn giao dịch tiền mã hóa FTX Cát Duyên (theo Fan Yu) Ngày 11-11, FTX chính thức nộp đơn xin bảo vệ phá sản sau một tuần dông bão kết thúc với việc đối thủ Binance rút lại chiếc phao cứu sinh khi tuyên bố hủy “giao kèo” mua lại FTX. Vụ phá sản liên quan tới tiền ảo lớn nhất cho tới nay này bắt nguồn từ một số tin tức rò rỉ về lỗ hổng hàng tỉ USD trong bảng cân đối kế toán của FTX. Binance đóng vai trò lớn trong sự sụp đổ của FTX. Cả hai đều là những sàn giao dịch tiền ảo lớn nhất thế giới hiện nay. Các CEO của hai công ty là Sam Bankman-Fried (FTX) và Changpeng Zhao (Binance) từng hợp tác trước khi trở thành đối thủ. Tài sản của Bankman-Fried tính đến tuần trước vẫn là 16 tỉ USD, trong khi của Zhao là 16,4 tỉ USD (sau khi sụt giảm từ 79 tỉ USD trong năm qua), theo Hãng tin Bloomberg. Quan hệ giữa họ trở nên căng thẳng trong hơn một năm qua khi FTX vươn lên mạnh mẽ và từng được định giá đến 32 tỉ USD, thu hút nhiều nhà đầu tư từ Singapore, Canada cho đến các ngôi sao thể thao, người nổi tiếng. Chúng ta có thể rút ra một số bài học khi phân tích thất bại của sàn giao dịch tiền mã hóa FTX. Đặc biệt, các nhà quản lý cũng cần đưa ra thêm các luật lệ để tránh những sự sụp đổ hoàn toàn gây bất ngờ như trong trường hợp này. Ông Samuel Bankman-Fried, người sáng lập và Giám đốc điều hành của FTX, trong phiên điều trần của Ủy ban Thượng viện về Kiểm soát Tài sản Kỹ thuật số: Rủi ro, Quy định và Đổi mới, tại Capitol Hill ở Washington, Mỹ, hôm 09/02/2022. (Hình: Saul Loeb / AFP qua Getty Images) FTX, công ty mà cách đây vài tuần vẫn được coi là “hy vọng cho vay cuối cùng” và là một ông lớn trong ngành kỹ nghệ tiền mã hóa, đã nộp đơn xin phá sản. Người sáng lập và (cựu) CEO đầy sức hút của nó, ông Sam Bankman-Fried, đã mất đi khối tài sản 16 tỷ USD chỉ trong vài ngày. Ông Bankman-Fried, người cách đây vài tháng được so sánh với ông John Piermont Morgan và ông Warren Buffett, nhẹ nhất thì là một nhà điều hành thiếu kinh nghiệm và tệ nhất là một kẻ lừa đảo. Chúng ta sẽ không nhắc lại những sự kiện dẫn đến sự phá sản và sụp đổ của FTX. Có thể nói rằng, tốc độ sụp đổ của nó đã làm bất ngờ các nhà lãnh đạo ngành, các cơ quan quản lý và các nhà đầu tư. Khách hàng của FTX đang chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất. Khách hàng của các nền tảng tiền mã hóa khác mà FTX trước đây đã cứu trợ - chẳng hạn như Voyager - cũng đang chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất. Bức hình cho thấy sự mô phỏng vật lý của tiền điện tử ở Dortmund, miền tây nước Đức, vào ngày 27/01/2020. (Hình: INA FASSBENDER / AFP qua Getty Images) Một số bài học Có một số bài học quan trọng cho các nhà đầu tư ở đây, cho dù người đó có sở hữu tiền mã hóa hay không. Chúng ta phải quy kết một vài nguyên nhân gián tiếp cho Cục Dự trữ Liên bang Mỹ và chính sách tiền tệ của Mỹ trong thập niên qua. Chính sách lãi suất thấp giả tạo ở Mỹ và các quốc gia khác đã tạo ra tình trạng dư thừa thanh khoản - nói cách khác, mọi người có quá nhiều tiền. Điều này đã tạo ra bong bóng tài sản khổng lồ, đẩy cao giá của tất cả các loại tài sản. Khi giá của mọi thứ đang tăng lên và tăng lên nhanh chóng, rất ít việc thẩm định được thực hiện. Điều này dẫn đến việc chấp nhận rủi ro nhiều hơn, vì không có động cơ để xây dựng quản trị và kiểm soát thích hợp khi tài sản đang tăng giá và không có ai đặt câu hỏi. Bài học đầu tiên là có cơ sở ủng hộ vững chắc không bảo đảm cho thành công. FTX và công ty thương mại của ông Bankman-Fried, Alameda Research, chắc chắn có một danh sách hàng đầu những nhà đầu tư mạo hiểm ủng hộ trong hồ sơ. Sequoia Capital, Tiger Global Management, Iconiq Capital, SoftBank, Lightspeed Venture Partners, ngôi sao “Shark Tank” và nhà đầu tư Kevin O'Leary, và quỹ công của Singapore Temasek Holdings chỉ là một vài trong số các nhà đầu tư mạo hiểm có uy tín đã đầu tư hơn 2 tỷ USD vào công ty của ông Bankman-Fried. Trong khi các nhà đầu tư mạo hiểm đã tài trợ cho nhiều câu chuyện thành công, thì đối với mỗi mội trường hợp như Google lại có hàng trăm trường hợp thất bại. Tất nhiên, FTX là một công ty khổng lồ, được định giá hơn 30 tỷ USD vào thời điểm đỉnh cao. Nhưng nó cũng sẽ không phải là trường hợp thất bại cuối cùng. Webvan, Jawbone, Houseparty và Beequick chỉ là một vài công ty khởi nghiệp thất bại được Sequoia tài trợ. Katerra và WeWork đã từng là những công ty khởi nghiệp rất thành công được SoftBank hậu thuẫn. Những nỗ lực quảng cáo và hợp tác của FTX đã khiến nó trở thành một cái tên quen thuộc. Nhưng một ngân sách quảng cáo khổng lồ cũng không có mối tương quan nào với thành công. Các đại sứ của FTX bao gồm hậu vệ Tom Brady của NFL, ngôi sao NBA Stephen Curry và ngôi sao quần vợt Naomi Osaka. Nó tài trợ cho giải bóng chày Major League và đội đua công thức 1 Mercedes - AMG Petronas. Công ty cũng là nhà tài trợ được đặt tên cho FTX Arena, sân nhà của Miami Heat thuộc NBA. Sự phổ thông của công ty có thể khiến các khách hàng và khách hàng tiềm năng đắm chìm trong sự an toàn giả tạo. Nhưng trong đầu tư, không có “an toàn về số lượng”. Số lượng chỉ có nghĩa là có nhiều nạn nhân hơn. Nói về con số, các nhà đầu tư nên hạn chế đầu cơ xuống dưới 10% tài sản có thể đầu tư. Có tin tức cho biết một số nhà đầu tư đã bỏ tiền “tiết kiệm cả đời” của họ vào các nền tảng tiền mã hóa và fintech như FTX, Celsius và Voyager. Không có lý do gì để họ làm như vậy. Việc giữ tài sản đầu cơ ở mức nhỏ biểu lộ việc quản lý rủi ro tốt. Một bài học khác là nhà đầu tư chỉ nên đầu tư vào những gì họ có thể hiểu được. Nếu không thể giải thích cách thức hoạt động của một sản phẩm hoặc cách vận hành của một công ty, hãy hết sức cẩn thận trước khi đầu tư. Có rất nhiều đồng tiền mã hóa nghe có vẻ thú vị và được quảng bá bởi những người nổi tiếng hoặc những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, nhưng có các kiểu mẫu kinh doanh hoặc tiện nghi rất bất ổn. Hãy cảnh giác. Vai trò của quy định Điều này đưa chúng ta đến các quy định. Việc kiểm soát quá mức làm cản trở sự đổi mới và đầu tư, nhưng bất kỳ ngành nào cũng cần có những quy định tối thiểu. Không phải ai cũng có thể giải thích và hiểu đầy đủ về sự phức tạp của một khoản đầu tư hoặc công ty, và đó là nơi các cơ quan quản lý có thể đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập các ranh giới và khuôn khổ hợp lý cho các công ty hoạt động. Các nhà đầu tư cá nhân không phải lúc nào cũng thực hiện mức độ thẩm định đủ để phát giác ra các hành vi kinh doanh phi đạo đức hoặc các xung đột ích lợi của các công ty. Đó là một vai trò mà các cơ quan quản lý nên thực hiện. Người sáng lập và Giám đốc điều hành Coinbase, ông Brian Armstrong, đã nói về những điều đó một cách ngắn gọn trong một bài viết trên CNBC: “Các thị trường tiền mã hóa cần có quy định để tránh có nhiều hơn những vụ sụp đổ hoàn toàn như FTX”.