TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

June Almeida, người phát giác ra Coronavirus cách đây gần 60 năm June Almeida bên chiếc kính hiển vi điện tử tại Viện nghiên cứu Ung thư Ontario, Toronto năm 1963. (Norman James, Toronto Star/Getty) Sun’s corona Coronavirus không mới đối với con người. Nó được một nhà khoa học người Anh nhìn thấy dưới kính hiển vi trong phòng thí nghiệm. Nhà khoa học ấy sinh năm 1930, tên là June Almeida. Vào những năm 60, Tiến sĩ David Tyrrell, người điều hành chương trình nghiên cứu về bệnh cảm lạnh thông thường ở Salisbury, Wiltshire, Anh Quốc đã nghiên cứu dịch mũi từ các tình nguyện viên. Nhóm của ông phát giác ra rằng dịch này là nơi ‘sinh sôi nảy nở’ khá nhiều loại virus liên quan đến cảm lạnh thông thường, nhưng không phải tất cả. Ông chú ý đến một mẫu đặc biệt, biết đến với tên B814, là từ dịch mũi của một học sinh trường nội trú ở Surrey năm 1960, có thể làm truyền nhiễm các triệu chứng cảm lạnh, nhưng ông và các cộng sự không thể phát triển 814 trong nuôi cấy tế bào (cell cultures) như cách thông thường. Vào tháng 6-1964, nhóm của Tyrrell gửi các mẫu B814 cho Tiến sĩ June Almeida, khi đó 34 tuổi. Tại phòng thí nghiệm, Almeida đã quan sát được các virus trong mẫu dịch, được cô mô tả là giống như virus cúm, nhưng không giống hoàn toàn. Cô chính là người đầu tiên nhận diện được thứ siêu vi trùng, mà sau đó và hiện nay đang phủ kín toàn cầu – Coronavirus. Bốn coronavirus nhìn thấy qua kính hiển vi điện tử. Các nan hoa xung quanh rìa gợi cho các nhà nghiên cứu về một quầng sáng, lấy cảm hứng từ tên corona, hay vương miện bằng tiếng Latin. (BSIP, UIG / GETTY) Loại virus này thật ra không lạ lẫm gì với tiến sĩ Almeida, vì cô đã nhìn thấy những “hạt” virus như vậy trước đây, khi điều tra về viêm gan ở chuột và viêm phế quản truyền nhiễm ở gà. Tuy nhiên, bài báo của cô gửi cho một tạp chí đã bị từ chối, vì các nhà biên tập cho rằng hình ảnh cô đưa ra chỉ là những bức hình kém phẩm chất về các ‘hạt’ virus cúm. Nhưng sau đó một năm, phát giác mới về loại virus được ký hiệu là B814 được đăng trên Tạp chí Y học Anh, và những bức ảnh đầu tiên của virus mới được công bố trên Tạp chí Virus học Tổng hợp vào năm 1967. Tiến sĩ Tyrrell và Tiến sĩ Almeida, cùng với Giáo sư Tony Waterson, người phụ trách tại Bệnh viện St Thomas – nơi vừa điều trị cho Thủ tướng Anh Boris Johnson khi ông mắc Covid-19, cùng đặt tên cho loại virus mới này là coronavirus, vì dưới kính hiển vi điện tử, nó có vầng sáng hào quang bao bọc xung quanh lớp bề ngoài trông như vương miện. Tiến sĩ June Almeida (1930 – 2007) (National Geographic) June Almeida là ai? Tiến sĩ, nhà virus học June Almeida sinh năm 1930. Những năm tháng tuổi thơ, cô cùng gia đình sống trong khu phố gần công viên Alexandra, nằm ở phía đông bắc thành phố Glasgow, Anh Quốc. Cha cô làm nghề lái xe buýt. Năm 16 tuổi, Almeida bỏ dở bậc học phổ thông năm 16 tuổi. Nhưng sau đó, cô theo đuổi chương trình để trở thành nhà nghiên cứu về mô tại bệnh tại bệnh viện Hoàng gia Glasgow. Almeida chuyển đến London làm việc và kết hôn với một nghệ sĩ người Venezuela, ông Enriques Almeida, vào năm cô 24 tuổi. Sau đó, cả gia đình họ đã chuyển sang sinh sống tại thành phố Toronto ở Canada. Tại đây, Almeida đã có những bước tiến lớn trong sự nghiệp của mình. Viết về Almeida, nhà văn y khoa George Winter nhận xét: “trong thời gian làm việc tại viện Ung thư Ontario, Almeida đã bộc lộ ra các tài năng vượt trội xuất sắc của mình với kính hiển vi điện tử. Bên cạnh đó, cô là người tiên phong trong việc sử dụng kháng thể để tổng hợp virus, giúp các nhà nghiên cứu dễ dàng hình dung về chúng tốt hơn.” Khi trở về nước, Almeida bắt đầu hợp tác với Tiến sĩ David Tyrrell. Vào thời ấy, cả cô và Tiến sĩ David Tyrrell đều có cùng nhận định, rằng coronavirus là một loại virus mới. Sau đó June Almeida làm việc tại Trường Y Sau Đại học ở London, nơi cô được trao bằng tiến sĩ. Almeida kết thúc sự nghiệp của mình tại Viện Wellcome, nơi cái tên June Almeda được đặt cho một số bằng sáng chế trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh virus. June Almeida bên chiếc kính hiển vi điện tử tại Viện nghiên cứu Ung thư Ontario, Toronto năm 1963. (Norman James, Toronto Star/Getty) Sau khi rời Viện Wellcome, Tiến sĩ Almeida làm giáo viên yoga khi nghỉ hưu vào năm 1985. Nhưng rồi cái nghiệp ‘dính líu’ tới con virus, cô trở lại với ngành virus học trong vai trò cố vấn tại bệnh viện St. Thomas vào cuối những năm 1980 khi giúp chụp những bức ảnh mới lạ về virus HIV. Almeida rất mê đồ cổ, thứ mà cô thường dành thời gian đi săn lùng với người chồng thứ hai – Phillip Gardner, cũng là một nhà virus học đã nghỉ hưu. June Almeida qua đời năm 2007. Mười ba năm sau khi qua đời, cuối cùng, cô đã được công nhận là người tiên phong trong việc nâng cao hiểu biết và nhận dạng loại virus đang càn quét khắp thế giới hiện nay. Hugh Pennington, giáo sư danh dự về vi khuẩn học tại Đại học Aberdeen, từng làm việc với Almeida tại St. Thomas, mô tả về người cố vấn của mình” “Không một chút nghi ngờ gì, cô ấy là một trong những nhà khoa học người Scotland xuất sắc thuộc thế hệ của đó, có điều đáng buồn là cô đã bị lãng quên.” Trớ trêu thay, trong đại dịch Covid-19 này, người ta mới nhớ lại công việc của June Almeida – người tiên phong trong chẩn đoán hình ảnh virus, một công việc đang trở nên vô cùng quan trọng trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 do coronavirus gây ra. Đ. Trang Nguồn: saigonnhonews.com