TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Thanh Dao]

HÀN SĨ THÁN
              VÔ DANH THỊ

Miệng nhâm bút ngọc, tay tỏa nghiêng vàng.
Ngồi gió xuân, vui thú thanh nhàn.
Gẫm mùi đạo giải tình sầu não.
Liếc mắt thấy thế tình đa điên đảo.
Lắng tai nghe thời sự khéo dở dang.
Nay thương yêu, đá cũng như vàng.
Những cô bác, những bà con đều tôn trọng con nhà hàn mặc.
Đến khi ghét, phôi pha hình sắc.
Nào chị em, nào bậu bạn, đều chê xâm, bay cái đạo Nho văn.
Lòng dặn lòng, cắn răng
Dạ giữ dạ, không hề mở miệng.
Trách những trách, giận Trời ơi! Khéo khiến.
Buồn là buồn, căn số hỡi sao vầy?
Đã thẹn thùa không bằng loại cỏ cây.
Thêm tủi hổ cái thân như bèo nước.
Gạo Tử Lộ thiếu sau, thiếu trước.
Tháng ngày chưa hô quý hô canh
Áo Tô Tần tấm rách, tấm lành.
Thêm tủi phận lỡ đinh, lỡ bính.

Đã từng lúc đua bơi Biển Thánh.
Thân Mãi Thần hái củi quế đổi gạo châu.
Cũng trăm phen lui tới rừng Nho
Phận Đổng Tử học đèn trăng cùng lửa đớm.
Thấy mây nọ hồi tan hồi nhóm.
Nhóm rồi tan, mấy tạo khéo xoay vần.
Gẫm thân này có thạnh có suy, suy rồi thạnh.
Sự đời còn đắp đổi. Đường họa phước không dò sớm tối.
Lựa là ai lại phải khi ai.
Nẻo Luân Hồi khó biết hôm mai.
Mà ỷ thế chi cho lớn thế.
Như tôi đây nghĩ lại, ngọc non, côn vàng, sông lệ.
Có báu yêu, yêu báu cũng một đời.
Cá đáy nước, chim bên Trời
Dù mơ ước, ước mơ trong chốc lác.

Kẻ điên dại vai mang túi bạc.
Thiên hạ đều khen ngợi khôn ngoan.
Người hiền nhu tay nắm quyển vàng.
Thế gian nói rắng thằng lếu láo.
Phải chi ta đặng hơn khăn đấu gạo.
Kẻ nâng khăn, người sửa trấp.
Thiên hạ đều mộ Đạo Thánh Hiền.
Bởi chưng vì ta thua kém đồng tiền,
Kẻ úp mặt, người xoay lưng, thêm tủi hổ với trang bậu bạn.
Thà đói khổ, đã cam số mạng.
Không hờn Trời, đâu dễ trách người.
Đã truân chuyên, ưng sửa vận thời.
Bởi giận thế, cho nên tủi phận.
Nơi nhà cỏ tháng ngày thơ thẩn.
Nghĩ tới nghĩ lui, chốn thư phòng, sớm tối vào ra.
Mặt thấy mặt, lữ cười, lỡ khóc. Tình buồn tình biếng nói, biếng rằng.
Thân ôi thân, sao khéo nhọc nhằn.
Bởi thân cực nên mang lời khinh dễ.
Giận hỡi giận, cớ sao lao lý?
Vì giận nghèo nên chiu tiếng đắng cay.
Bởi ta ham âm nịch, thấy kẻ khó buôn lời châm chích.
Gẫm đời này, kinh sử mà chi
Thấy người giàu có dạ yêu vì.
Suy sự ấy, tiền tài là trọng.

Phải chi ta đặng hơn khăn võng lộng.
Xe đưa ngựa rước dầm đường
Nay còn trong cuộc bần hàn.
Muối mặn, chanh chua xót nổi.
Nghèo giữa chợ, không ai han hỏi.
Giàu đầu non, nhiều kẻ viếng thăm.
Có tả rạng soi như bóng trăng rằm.
Cơm thiếu bữa, áo không bâu,
Cũng cam chịu cái thân đơn tiện.
Có tỏ rạng bút châu đáy biển.

Nhà treo nồi, úp chõ, không mở mai bằng lẽ thị phi.
Ai khổ xưa cho bằng gã Trọng Quì.
Ngày dan nắng, tối dầm sương.
Sau cũng đặng chức quyền sang trọng.
Ai lao lực cho bằng ông Trang Mông Chánh.
Nước trán nồi, tay vét cháy.
Ra phò Ngô, lừng lẫy bốn phương.
Nhà Tương Như rách rưới bày sườn.
Mưa tạt trước, gió thổi sau. Sau cũng đặng chức quyền sang trọng.
Cửa Mã Viện hẹp hòi, khó đóng.
Cỏ phủ trên, tranh lấp dưới. Nào hay đâu danh vọng hiển vinh.
Bá Lý Hề không áo vấn mình.
Vợ nuôi bữa ngao du Tần Quốc.
Yến Bình Trọng cơm không no cật.
Bạn giúp lương, thông thả Tề Châu.
Thánh nhân còn có lúc ăn rau.
Huống chi thân phận dãi dầu.
Cha không có, ra thân tất tưởi.
Mẹ thì già, chịu chữ cơ hàn.
Miệng nhâm bút, tủi thân Lý Bạch.
Gan Tô Tử đau dường ai chích.
Mặt Thúc Nghi buồn giả biếng cười.
Gẫm xuân thu chưa đặng mấy mươi.
Chi nhiều cuộc trần ai lắm bấy.
Suy cổ tích đã từng liếc thấy.
Cũng nhiều người lam lũ dễ không.
Việc chi mà năn nỉ đêm đông.
Thỏa lòng nhớ u ơ mặt bắt. Người ly nhơn như vật tích ẩn thời.
Ớ bà con ơi! Chậm chậm mà nghe qua thử sự đời.
Nghĩ giận bĩ, giữ tang bồng là chí.
Đấng làm trai, đang lúc xuân xanh.
Đường công danh nhiều kẻ ước mong.
Đường Đạo Thánh, dầu ta nồng nã.

Giàu mà chi, giàu ỷ thế như Thạch Sùng thái quá.
Của hết rồi, Sùng cũng ra Sùng.
Giàu mà chi, giàu dư tài như Dương Khởi hành hung.
Sát bộc huờn kim. Họa gặp tới, Khởi trơ mặt Khởi.
Lẫm Đào Công tiền gạo nghinh ngang.
Đình Trưởng xưa biết mấy rương vàng.
Hồi ly tán, không chờ nháy mắt.
Sử Dân Trước dư muôn tỉn bạc.
Lúc khủng nguy, chẳng lập trở tay.
Thoảng nghe qua thời sự mới hay.
Mà nghĩ lại hồi này mới biết.
Xem là xem cho rõ điều hơn sự thiệt.
Nhìn là nhìn cho biết kẻ khó, người giàu.
Lưới Trời thưa lồng lộng trước sau.
Tuy thưa thớt, việc gì không lọt.
Mắt Thần liếc lòa lòa như chớp.
Thật rạng soi nhà tối không lầm.
Có chữ rằng “ Lợi trọng, hại thâm.”
Xin ai chớ” Bần sơ, phú hậu.”
Cơn báo ứng, lưới Trời còn dấu.
Thỏa rắng “ Họa phước vô môn.”
Cuộc tỉnh say dưới thế không thông.
….....................thần lại báo.

Lời nghêu ngáo đặt chơi lếu láo.
Thỏa lòng Nho trong lúc thừa nhàn.
Dù dở hay, mặc thế sửa sang.
Ôi thô lậu, dám đâu tự đoạt.

             VÔ DANH THỊ
          THANH ĐÀO (Sưu tầm)